(advertenties)
(advertentie)

Recent onderzoek suggereert dat medicinale wiet en cannabis-placebo’s vergelijkbare pijnverlichting bieden. Hoe zit dat precies? En heeft alle media-aandacht voor medicinale cannabis iets met de populariteit ervan voor pijnstilling te maken? Wij kijken nader naar het betreffende onderzoek. 

Als het lijkt, smaakt en ruikt als cannabis…

Als je wel eens medicinale cannabis hebt geprobeerd in de hoop je chronische pijn te verlichten, sta je zeker niet alleen. Het behandelen van pijn is verreweg de meest voorkomende reden die wordt gegeven door de vele miljoenen mensen die producten gebruiken die cannabinoïden bevatten. Cannabinoïden zijn de belangrijkste actieve componenten in cannabis.

Nu is er echter bewijs dat een (cannabis)placebo vergelijkbare pijnverlichting biedt als een daadwerkelijk op cannabis gebaseerd product. Een placebo is namelijk een nepmedicijn. Het kan een injectie, pil of andere behandeling zijn zonder direct medisch effect.

In het geval van medicinale cannabis is de placebo een stof die is ontworpen om het echte middel na te bootsen qua uiterlijk, geur, smaak en gevoel. Ondanks het gebrek aan werkzame stoffen zou een dergelijk placebo tóch pijnverlichtend werken. Dit blijkt uit nieuw onderzoek. Hoe zit dit precies?

Waar is in dit onderzoek naar gekeken?

In deze meta-analyse van 20 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken werd specifiek gekeken naar het effect van positieve media-aandacht op de verwachtingen van patiënten wat betreft pijnverlichting met cannabisproducten. De onderzoeken omvatten in totaal 1.459 mensen, van wie de meesten neuropathische pijn, of pijn veroorzaakt door multiple sclerose hadden.

De actieve behandelingen die in deze onderzoeken werden gebruikt, omvatten twee belangrijke cannabinoïden in cannabis. Dit waren delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) of cannabidiol (CBD), en de voorgeschreven medicijnen nabilone (Cesamet), dronabinol (Marinol, Syndros) en nabiximols (Sativex). De producten en de placebo’s werden als een pil, spray, olie of rook of damp gegeven. 

Placebo verschaft vergelijkbare pijnverlichting 

De onderzoekers ontdekten dat deelnemers die een actieve behandeling kregen en deelnemers die een placebo kregen vergelijkbare niveaus van pijnverlichting rapporteerden. Ted J. Kaptchuk, directeur van het Program in Placebo Studies en The Therapeutic Encounter in het aan Harvard University gelieerde Beth Israel Deaconess Medical Center, zegt dat de bevindingen van deze goed uitgevoerde studie niet verrassend zijn. “Met uitzondering van opioïden zijn de meeste pijnstillende medicijnen nauwelijks beter dan een placebo”, zegt hij.

In klinische onderzoeken met gewone pijnstillers zoals aspirine en ibuprofen, bieden placebo’s zelfs ongeveer evenveel pijnverlichting als de eigenlijke medicijnen. Dat wil niet zeggen dat de actieve medicijnen geen fysiologische effecten hebben. Integendeel, de effecten van een placebo rivaliseren met of bootsen die effecten na. “Ze werken gewoon via verschillende neurobiologische routes”, legt Kaptchuk uit.

Opmerkelijk genoeg rapporteren mensen die een placebo kregen hetzelfde pijnverlichtende effect als mensen die echt cannabis kregen… [foto: nevodka/Shutterstock]

Hoe beïnvloedt een placebo de hersenen?

“Sinds eind jaren zeventig weten we dat als je iemand een placebo geeft, er verschillende neurotransmitters in de hersenen vrijkomen en specifieke delen van de hersenen worden geactiveerd”, zegt Kaptchuk. Deze neurotransmitters omvatten endocannabinoïden, die qua structuur vergelijkbaar zijn met de actieve bestanddelen in cannabis.

Wat precies de afgifte van deze zogenoemde boodschapperstoffen veroorzaakt, blijft echter nog een mysterie.

Zoals Kaptchuk en collega’s in een review uit 2020 in The BMJ schreven over placebo’s bij chronische pijn, is de klassieke theorie om het placebo-effect te verklaren: verwachting. “Je gelooft dat de behandeling die je krijgt je beter zal laten voelen en het wordt een selffulfilling prophecy.”

Wekt media-aandacht verwachtingen met betrekking tot medicinale cannabis?

Volgens de auteurs van de actuele meta-analyse heeft een lawine aan positieve media-aandacht waarschijnlijk bijgedragen aan dit verwachtingspatroon bij patiënten en kan het hun resultaten verklaren. In een afzonderlijke analyse van 136 nieuwsitems in traditionele media en blogs ontdekten ze dat cannabisstudies meer media-aandacht kregen dan andere gepubliceerde studies.

Dit gebeurde ongeacht de omvang van de placebo-respons of het therapeutische effect van cannabis. “Hoewel de mediahype hier misschien een rol speelt, moeten we vooral niet vergeten dat niet-gehypete medicijnen zoals ibuprofen eveneens sterke placebo-reacties opwekken”, nuanceert Kaptchuk.

“De placebo-respons kan ook ontstaan als mensen in het kader van een behandeling zorg en aandacht krijgen van een medische professional. Dit roept bewuste en onbewuste gevoelens op waardoor ze zich beter gaan voelen. Behandelingen die een ritueel inhouden, zoals een injectie krijgen of roken, versterken eveneens het placebo-effect meer dan alleen het slikken van een pil.”

Wat betekent dit voor jouw pijn?

Als je een op cannabis gebaseerd product gebruikt voor pijn of overweegt er dit te gaan proberen, wat moet je dan van deze bevindingen denken? “Volgens de strikte orthodoxie van de moderne geneeskunde zou een arts zeggen dat cannabisproducten niet werken. Ze zijn niet beter dan een placebo”, stelt Kaptchuk.

Hoe de vork precies in de steel zit, blijft vooralsnog een raadsel. Een klinische proef is immers niet het echte leven. Chronische pijn is sowieso notoir moeilijk te behandelen. Bovendien: hoe effectiever een medicijn is in het behandelen van pijn, hoe groter de kans op bijwerkingen en andere ongewenste gevolgen, zoals afhankelijkheid en verslaving.

“Als iets je pijn helpt verlichten en geen significante schade aanricht, zou ik zeggen: ga je gang en gebruik het”, adviseert Kaptchuk. ”Maar raadpleeg vooraf altijd een deskundige en volg diens advies over medicinale cannabis op.”

LEES OOK:

[openingsfoto: Emmily/Shutterstock]