6 voordelen van cannabis bij astma

Astma is een chronische luchtwegaandoening waaraan wereldwijd 300 miljoen mensen lijden. In 2011 stierven er zo’n 250.000 mensen aan. Cannabis wordt al eeuwenlang gebruikt om de symptomen van astma te behandelen, o.a. in het oude China. Zes voordelen van cannabis bij astma, met wetenschappelijke onderbouwing.

1. Pijnstillend

Hoewel men pijn niet noodzakelijk als een belangrijk symptoom van een acute astma-aanval beschouwt, is in onderzoek aangetoond dat tot 76% van de patiënten tijdens een aanval pijn op de borst heeft. Over het algemeen wordt pijn door astma gekenmerkt door een diepgaande pijn of een scherp stekend gevoel. In de eerste paar uur van de aanval ontwikkelt deze pijn zich geleidelijk, waarna hij langzaam verdwijnt wanneer de aanval wegebt.

Er bestaan geen onderzoeken waarin specifiek het vermogen van cannabis om pijn door astma te behandelen is onderzocht, maar in verschillende onderzoeken naar het algemene effect van cannabis op astma heeft men wel subjectieve verbetering van de pijn opgemerkt. Het bekende luchtwegverwijdende en pijnstillende effect van bepaalde cannabinoïden suggereert dat deze cannabinoïden nuttig zouden kunnen zijn bij het onder controle houden van pijn door astma, zowel door de druk en benauwdheid in de longen te verminderen als door rechtstreeks op de nociceptoren (zenuwcellen die pijn voelen) zelf in te werken.

2. Antibiotisch

Hoewel men over het algemeen denkt dat astma een of andere genetische grondslag heeft, zijn er steeds meer aanwijzingen dat de aandoening mogelijk op gang wordt gebracht of wordt veroorzaakt door een bacteriële of virale infectie op jonge leeftijd. Door het effect van zo’n infectie op het immuunsysteem wordt de patiënt vatbaar voor verschillende allergenen en irriterende stoffen.

In een groeiend aantal onderzoeken wordt momenteel gekeken naar het vermogen van antibiotica om zowel de korte- als langetermijnsymptomen van astma te behandelen. Tot nu toe komen uit verschillende onderzoeken aanwijzingen naar voren dat gangbare antibiotica, zoals erytromycine en azitromycine, de acute symptomen van astma kunnen verminderen.

Men heeft aangetoond dat cannabinoïden, waaronder THC, CBD en CBG, een breedwerkend antibacterieel effect tegen vele gangbare en besmettelijke ziekteverwekkers hebben. Het genus Streptococcus is een van de groepen bacteriën waarvan men vermoedt dat deze mogelijk een onderliggende oorzaak van astma is. Onder het genus vallen S. pneumoniae enS. aureae en in verschillende onderzoeken is aangetoond dat het genus wordt gedood door het antibacteriële effect van cannabinoïden.

3. Ontstekingsremmend

Astma wordt beschouwd als een chronische ontstekingsaandoening, omdat men heeft ontdekt dat zelfs wanneer er geen sprake is van een aanval, de bronchi en bronchioli voortdurend licht ontstoken zijn. Tijdens een aanval neemt de ontsteking in hevigheid toe, waardoor de vernauwing, veroorzaakt door de spiersamentrekkingen van het bronchiale weefsel, wordt verergerd. Over het algemeen wordt aangenomen dat een astmagerelateerde ontsteking een immuunrespons op de aanwezigheid van allergenen is, hoewel deze immuunrespons niet met zekerheid is vastgesteld en van persoon tot persoon enorm kan verschillen.

Een acute aanval van astma wordt meestal behandeld met een luchtwegverwijder als eerste verdedigingslinie, maar bij ernstige gevallen wordt waarschijnlijk ook een of ander ontstekingsremmend medicijn toegediend, zoals steroïden of NSAID’s (non-steroidal anti-inflammatory drugs – niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen).

Cannabinoïden staan bekend om hun ontstekingsremmende effect en hoewel de meeste onderzoeken naar cannabis en astma zich tot nu toe hoofdzakelijk op het luchtwegverwijdende effect gericht hebben, is in sommige onderzoeken ook een vermindering van de bronchiale ontsteking opgemerkt. Bovendien wordt momenteel onderzoek gedaan naar het vermogen van cannabis om gerichte behandelingen voor immuungemoduleerde ontstekingsziekten te geven.

In menselijk longweefsel zijn cannabinoïdereceptoren aangetroffen, hoewel dit een relatief laag gehalte betrof, en men denkt dat deze receptoren een belangrijke rol spelen bij de regulering van ontstekingen, spiersamentrekkingen en -dilataties en van verschillende stofwisselingsprocessen. Het onderzoek naar de immuungemoduleerde ontstekingsreactie en hoe cannabis hierbij kan helpen, staat echter nog in de kinderschoenen.

4. Luchtwegen verwijdend

Het luchtwegverwijdend vermogen van cannabis is misschien wel zijn belangrijkste eigenschap wat de behandeling van astma betreft. Tijdens een astma-aanval worden de bronchioli vernauwd, waardoor de snelheid van de stroom zuurstof aanzienlijk vermindert. De bronchioli vormen een vertakkend systeem van buizen dat zuurstof naar de longblaasjes vervoert.

Men bepaalt de omvang van de bronchoconstrictie tijdens een aanval meestal door een expiratoire piekstroommeting bij de patiënt te doen en deze te vergelijken met metingen die onder normale omstandigheden zijn gedaan. Op deze manier kan het verschil tussen de normale snelheid van de luchtstroom en de beperkte luchtstroom tijdens een aanval bepaald worden.

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat de toediening van cannabis in verschillende vormen zowel tijdens een astma-aanval als onder normale omstandigheden de bronchoconstrictie aanmerkelijk kan verbeteren. Mensen met zware astma hebben namelijk vaak, zelfs als er geen sprake is van een aanval, een lager dan gemiddelde luchtstroom vergeleken met mensen zonder astma.

Aan het begin van de jaren zeventig werd een stroom aan onderzoeken gepubliceerd waarin het luchtwegverwijdende effect van cannabis op mensen met astma werd onderzocht. In een onderzoek uit 1973 merkte men op dat cannabisrook, in tegenstelling tot tabaksrook, een luchtwegverwijdend effect had. In een onderzoek uit 1974 bleek dat het luchtwegverwijdende effect van cannabis weliswaar minder was dan dat van isoproterenol, maar dat het langer aanhield, en in een onderzoek uit 1976 werd ontdekt dat cannabis net zo effectief was als salbutamol, hoewel deze laatste de luchtweg iets sneller maximaal verwijdde.

Zoals bij zoveel zaken in de cannabinoïdenwetenschap zijn er complicerende factoren. In een recent onderzoek ontdekte men bijvoorbeeld dat de endogene cannabinoïde anandamide in feite een bifasisch (tweeledig) effect op longweefsel heeft. Het remt de bronchiale vernauwing namelijk sterk wanneer een allergene of irriterende stof aanwezig is (in dit geval capsaïcine), maar onder normale omstandigheden, d.w.z. wanneer er geen irriterende stof aanwezig is, veroorzaakt het juist bronchiale vernauwing. Sterker nog, sommige patiënten die THC toegediend kregen, meldden dat ze vernauwing van de bronchi voelden. Er is dus nader onderzoek nodig om te bepalen hoe een behandeling met cannabinoïden over het geheel genomen precies toegepast moet worden.

5. Krampverminderend

Men vermoedt dat cannabis vooral een luchtwegverwijdend effect heeft dankzij haar vermogen om ontstekingen te remmen. Er wordt echter ook gedacht dat het vermogen van cannabis om spierspasmen (onwillekeurige samentrekkingen) te verminderen een belangrijke rol speelt bij de regulering van bronchoconstrictie tijdens een astma-aanval. De bronchi en bronchioli bestaan uit gladde spieren en tijdens een aanval trekken ze samen, worden nauwer en raken ontstoken.

In een onderzoek dat in 2014 werd gepubliceerd, namen de onderzoekers bij 88 menselijke patiënten bronchiaal longweefsel weg, dat ze met een elektrisch veld stimuleerden zodat het spierweefsel zich samentrok. Vervolgens dienden ze THC, de endogene cannabinoïde 2-AG en verschillende synthetische agonisten van CB-receptoren van type I en II toe. De onderzoekers ontdekten dat bepaalde agonisten van de CB₁-receptor, waaronder THC, de spiersamentrekkingen op een dosisafhankelijke manier verminderden. Bovendien merkten ze op dat de endogene cannabinoïde 2-AG geen effect had.

6. Slijmoplossend/slijmremmend

Het slijmoplossend vermogen van cannabis is enigszins controversieel. Het is duizenden jaren lang op deze manier gebruikt en deze toepassing komt dan ook in de oude Chinese en Indiase medicijnhandboeken voor. Hedendaags onderzoek is echter schaars en heeft tot nu toe slechts onduidelijke resultaten opgeleverd.

Talloze mensen over de hele wereld melden een slijmoplossend effect na het roken of verstuiven van cannabis. Als dit alleen bij cannabisrokers zou worden gezien, zou het makkelijk kunnen worden afgedaan als een gevolg van irritatie door rookdeeltjes. Het feit dat het effect zelfs bij het inademen van de damp wordt ervaren, suggereert echter dat het effect door een actieve stof in cannabis wordt veroorzaakt.

Het meeste bestaande onderzoek wijst echter juist naar de neiging van cannabis om slijmproductie te veroorzaken. In een onderzoek gepubliceerd in 2014 werd bij gewoonterokers van cannabis bijvoorbeeld een verhoogde afscheiding van slijm en schade aan het luchtwegweefsel geconstateerd. Nader onderzoek naar het slijmoplossende en decongestieve effect van cannabis zou daarom nuttig zijn.

Dit artikel is geschreven door Seshata en verscheen eerder op het weblog van Sensi Seeds