Kan cannabis de gevolgen van astma verlichten?

De mogelijke relatie tussen cannabis en astma heeft veel belangstelling van onderzoekers. Maar ja, wiet roken als je astma hebt, is dat wel zo verstandig? Wat zijn enkele alternatieve toedieningsvormen van cannabis voor astmapatiënten? Tijd om eens naar de stand van zaken te kijken.

Astma is een veelvoorkomende aandoening die een zwelling van de luchtwegen veroorzaakt. Hierdoor wordt de luchttoevoer van de mond en neus naar de longen gehinderd. Er is helaas geen remedie bekend voor de aandoening en het aantal mensen dat ermee te maken heeft, neemt toe. Naar schatting kregen in 2019 60.300 nieuwe patiënten in Nederland de diagnose astma bij de huisarts: 27.600 mannen en 32.700 vrouwen. Astma kan dodelijk zijn. Gelukkig is de sterfte aan een acute astma-aanval in Nederland laag. 

Symptomen van astma

Astma is een chronische aandoening waarbij sprake is van een ontsteking van de luchtwegen die tot tijdelijke vernauwing van de luchtwegen leidt die zuurstof naar je longen transporteren. Drie bekende kenmerken van astma zijn obstructie van de luchtwegen, ontstekingen en geïrriteerde luchtwegen.

Als we normaal ademen, zijn de spierbanden rond de luchtwegen ontspannen, waardoor de lucht gemakkelijk kan bewegen. Bij astma kunnen zaken als omgevingsfactoren, verkoudheid en andere allergenen de spierbanden rond de luchtwegen aanspannen. Dit belemmert de vrije beweging van de lucht. Hierdoor ontstaat kortademigheid en een piepend geluid bij het ademen. 

Astmapatiënten hebben vaak gezwollen en rode bronchiën. Ook zijn de luchtwegen extra gevoelig en kunnen ze overreageren en vernauwen als ze met triggers als rook, dampen, stof en pollen worden geconfronteerd.

Traditionele behandelingen bij astma

Helaas is astma een chronische aandoening en op dit moment is er geen permanente genezing. Als het gaat om de behandeling, is het doel de aandoening onder controle te houden. Deze behandeling houdt in:

• Voorkomen van chronische problemen zoals hoestbuien
• Het verminderen van de afhankelijkheid van noodmedicatie
• Je in staat stellen om de hele nacht door te slapen en je bestaande activiteitenniveau op peil te houden
• Voorkomen van ernstige astma-aanvallen die onmiddellijke medische aandacht vereisen

Astmabeheer houdt in dat je je triggers ontdekt en vermijdt. Op het gebied van medicatie kunnen patiënten verschillende inhalatiemedicatie krijgen voorgeschreven.

Astma kan ernstige gevolgen hebben in het dagelijks leven van een patiënt. In dat kader hebben onderzoekers de afgelopen jaren gekeken naar de mogelijkheid of cannabis iets aan de behandeling van astma kan bijdragen. Hoewel de gegevens beperkt zijn, is één ding duidelijk: als je astma hebt, is het waarschijnlijk geen goed idee om cannabis te róken!

Gelukkig kun je voor andere manieren kiezen om cannabis te consumeren. Naast het bekijken of cannabis daadwerkelijk iets positiefs kan doen voor astmatische aandoeningen, schetsen we in dit artikel vijf klassieke cannabissoorten waar jij als astmapatiënt van kunt genieten (zolang je ze niet rookt of inhaleert).

Medisch onderzoek naar cannabis voor astma

Wist je dat de oude Egyptenaren cannabis gebruikten om verschillende aandoeningen te behandelen, waaronder mogelijk astma? De legendarische Franse schrijver Marcel Proust (1871 -1922) gebruikte cannabis om zijn astmatische symptomen onder controle te houden. Hij noemde zijn joints zelfs ‘anti-astma’-sigaretten. In de jaren twintig, toen het in veel staten nog legaal was, schreven artsen vaak cannabisbrouwsels voor als hoestmedicijn.

Daarna trad het cannabisverbod in werking en groeide de tabaksindustrie uit tot ongekende hoogte. Totdat het verband tussen sigaretten en longkanker werd ontdekt. Vanaf dat moment werden alle vormen van roken (inclusief cannabis) als extreem gevaarlijk bestempeld. 

In de moderne tijd zijn er vrijwel geen onderzoeken naar de voordelen van cannabis voor astmapatiënten. We weten inmiddels wél dat sommige moleculaire variaties van THC een luchtwegverwijdend effect kunnen hebben. Verder is het vermeldenswaardig dat astma een chronische ontstekingsziekte is, en dat cannabis bekend staat om zijn ontstekingsremmende effecten.

Verbeterde longfunctie bij mild cannabisgebruik?

Een langetermijnstudie ondersteund door het National Heart, Lung and Blood Institute (NHLBI) keek naar ongeveer 5.000 gekleurde en blanke mannen en vrouwen in de leeftijd van 18-30 over een periode van 29 jaar. Het werd de Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA)-studie genoemd en omvatte het testen van de longfunctie van vrijwilligers. De eerste keer was in 1985.

Het onderzoek werd als een ‘goed uitgevoerde studie’ geprezen, en omvatte rokers van cannabis en tabakssigaretten. De cannabisgebruikers rookten gemiddeld tot drie keer per maand, terwijl de tabaksgebruikers gemiddeld acht sigaretten per dag rookten. De tabaksrokers vertoonden een verwachte daling van de longfunctie, maar wietrook bleek onverwacht positieve effecten te hebben.

Let wel: de verbetering van de longfunctie werd níet bij zware cannabisrokers gedetecteerd. Degenen die bijvoorbeeld meer dan twintig keer per maand cannabis rookten, vertoonden FEV1-niveaus die vergelijkbaar waren met die van mensen die alleen tabak en geen cannabis roken.

Ter verduidelijking: FEV1-niveaus meten de maximale hoeveelheid lucht die je uitademt in de eerste seconde nadat je de diepste ademteug hebt genomen. Dr. Stefan Kertesz, een van de leidende organisatoren van het CARDIA-onderzoek, houdt een slag om de arm en zegt: “Typische hoeveelheden cannabisgebruik onder Amerikanen zijn incidenteel of laag. Vanuit het standpunt van een wetenschapper, suggereren deze gegevens dat het weinig of gemiddeld gebruik van cannabis geen schade toebrengt [aan de longfunctie] op de lange termijn.”

Verdampen van mediwiet is al een stuk gezonder dan roken. In Israël werkt men zelfs aan een speciaal medisch verdamp-apparaat voor patiënten… [foto: Flapas/Shutterstock]

Verdampen

Op basis van de bovenstaande informatie wordt dus de schijn gewekt dat het zinvol is om cannabis te gebruiken om je astma te behandelen. Een joint aansteken of een hijs uit een waterpijp nemen, is echter géén goed idee! Immers: of je nu wiet of tabak inhaleert, de verbranding is niet goed voor je longen, astmatisch of anderszins. Zelfs passief roken, kan een astma-aanval veroorzaken. Het spreekt dus voor zich dat roken nooit goed is voor astmapatiënten.

Inmiddels zijn er tal van verdampers – ook wel vaporizers genoemd – op de markt die worden gepresenteerd als een veiligere en gemakkelijkere manier om cannabis te gebruiken. Toegegeven, met de verdampers kan inderdaad minder irritatie van de longen ontstaan. Bovendien komen er mogelijk minder kankerverwekkende stoffen bij verdamping vrij dan bij verbranding. Desalniettemin is er geen bewijs dat suggereert dat het vapen van cannabis veilig voor astmapatiënten is.

Hoe zit het dan met edibles en olie? 

Edibles kunnen ook een geschikte optie zijn voor mensen met astma.  Lekkernijen met cannabis worden echter pas in het spijsverteringsstelsel gemetaboliseerd en het duurt meestal minstens 30 minuten voordat ze effect hebben. Hoewel je met een edible vaak van langere en sterkere effecten kunt genieten, is het een stuk moeilijker om de effecten te voorspellen en precies te meten. Je zou ook van een cannabisolie gebruik kunnen maken.

Zelfmedicatie met cannabis

In het verleden werd al vaker gedacht dat cannabis een effectieve behandeling voor astma kan zijn, omdat het ontstekingsremmende eigenschappen heeft en de luchtwegen kan helpen openen. Hoewel er bewijs is dat deze opvatting ondersteunt, is er meer onderzoek nodig om daadwerkelijk te kunnen stellen dat cannabis astma kan behandelen of een astmatische aandoening kan verbeteren.

Hoewel het verdampen van cannabis kán leiden tot minder hoesten, zijn er nog steeds vrijwel geen gegevens beschikbaar over de langetermijneffecten op de gezondheid van de luchtwegen.

Alles bij elkaar genomen, zijn eetwaren en oliën misschien wel de beste manier om cannabis te consumeren als je astma hebt. Het duurt iets langer voordat ze werken, maar ze zijn vrijwel zeker niet zo schadelijk voor de longen als het inademen van rook (of damp).

[openingsfoto: Canna Obscura/Shutterstock]