De cognitieve veranderingen in de hersenen van mensen met het syndroom van Down kunnen baat hebben bij cannabinoïden-therapie. Er zijn namelijk aanwijzingen dat de werkzame bestanddelen in wiet kunnen helpen bij het corrigeren van geheugenstoornissen die kenmerkend zijn voor dit syndroom.
In dit artikel bekijken we enkele onderzoeken die de relatie aantonen tussen het syndroom van Down, het endocannabinoïde-systeem en de werkzame bestanddelen in cannabis. Maar laten we eerst kort kijken wat het Downsyndroom is.
Het syndroom van Down, of trisomie 21, is een aangeboren afwijking in ons erfelijke materiaal. Dat materiaal is opgebouwd uit DNA en verdeeld over 23 paar chromosomen. Bij het syndroom van Down bestaat het 21e chromosoom niet uit een paar, maar uit drie stuks chromosomen. Dit verklaart ook de iets onbekendere naam ’trisomie 21′.
Het syndroom komt voor bij ongeveer 1 op de 1000 geboren baby’s en de symptomen uiten zich zowel mentaal als fysiek. In dit artikel beperken we ons tot de mentale, verstandelijke aspecten. Die komen bij alle mensen voor, maar van te voren is niet te zeggen hoe ernstig die zijn.
De verstandelijke beperking komt vooral door leer- en geheugenstoornissen die in specifieke gebieden van de hersenen, de zogenaamde ‘cognitieve domeinen van de hippocampus’, zijn vastgesteld. Ongeveer 60 procent van de mensen met Downsyndroom hebben hierdoor een licht to matig verstandelijke beperking. Bij 30 procent is de beperking ernstig en bij 10 procent zeer ernstig.
De beperkingen uiten zich in gedragsstoornissen en langzamer leren. Leren praten, lopen en zwemmen duurt daardoor veel langer bij iemand met het syndroom van Down. Uiteindelijk leren veel kinderen het wel. Maar mensen met een ernstige vorm zullen niet verder komen dat enkele woordjes. Overigens gaat ongeveer de helft van alle baby’s die worden geboren met Down, naar een normale basisschool.
Receptoren van het ECS zijn door het hele lichaam terug te vinden en werken samen met de cannabinoïden in cannabis.
Veel onderzoeken naar Downsyndroom vinden plaats bij muizen. Die lijken genetisch namelijk veel op mensen. De Down-afwijking zit bij muizen overigens niet op het 21e maar op het 16e chromosoom.
Tijdens deze onderzoeken zijn wetenschappers dieper op de oorzaken van het syndroom gedoken. Hierdoor ontdekten ze dat er veranderingen zijn in de communicatie tussen zenuwcellen in de hippocampus. En ze zagen een onbalans tussen zenuwcellen die prikkelen en cellen die prikkels juist afremmen.
Nu er steeds meer onderzoek wordt gedaan naar het endocannabinoïde-systeem (ECS), heeft men ontdekt dat het een belangrijkste regulator is bij allerlei neurologische processen. Dit heeft onderzoekers aangezet om specifiek de invloed van het ECS op het syndroom van Down te bestuderen. In 2017 kon een groep wetenschappers bevestigen dat het ECS daadwerkelijk betrokken is bij het reguleren van neurologische processen die ten grondslag liggen aan de cognitieve stoornissen in trisomie 21.
Recent onderzoek legde die betrokkenheid verder bloot. De wetenschappers stelden namelijk vast dat CB1-receptoren een rol spelen in karakteristieke cognitieve patronen in twee verschillende muismodellen met het syndroom van Down. CB1-receptoren zijn een heel belangrijk onderdeel in het endocannabinoïde-systeem. Deze receptoren reageren bovendien op zowel lichaamseigen cannabinoïden, maar ook cannabinoïden uit cannabis kunnen deze receptoren triggeren.
Uit de eerste observatie bleek dat het syndroom van Down zorgt voor een overdaad aan CB1-receptoren in zenuwcellen van de hippocampus. Bovendien worden die receptoren overmatig geprikkeld. Dit resulteert in een ernstige afname van verbindingen tussen zenuwcellen die cognitieve vaardigheden overbrengen.
De onderzoekers besloten hierna om hun theorie te testen. Dat deden ze met speciaal gefokte muizen die wel het syndroom hadden, maar veel minder CB1-receptoren dan normaal. Uit deze testen bleek dat de geheugentekorten die typerend zijn voor het syndroom van Down, veel minder waren. De muizen met minder CB-receptoren presteerden daardoor ineens veel beter tijdens allerlei geheugentesten.
Deze resultaten suggereren dus dat een verhoogd aantal CB1-receptoren die overmatig worden geprikkeld, een onbalans creëeren in neurotransmissies. En dat proces is verantwoordelijk voor de verminderde cognitieve vaardigheden bij het syndroom van Down.
Er is ook enig bewijs dat andere componenten in het endocannabinoïde-systeem een rol spelen bij het syndroom van Down. Onderzoek toont namelijk dat ook de CB2-receptor betrokken is, alsmede vetzuuramide hydrolase (FAAH); een stof dat cannabinoïden afbreekt.
Ook laat een analyse van de hersenen zien dat mensen met het Downsyndroom, Alzheimer-achtige beta amyloïde eiwitten (Aß) hebben. Dit zijn eiwitten die de hersenen van alzheimerpatiënten aantasten waardoor de ziekte zich kan manifesteren.
Bovendien lijkt het erop dat specifieke hersencellen die betrokken zijn bij deze eiwitten, ook een link hebben met CB2-receptoren en FAAH. Hoewel wetenschappers niet definitief kunnen zeggen of deze veranderingen een oorzaak of gevolg zijn van het Downsyndroom, kan het nieuwe therapeutische doelen suggereren om cognitieve achteruitgang te voorkomen.
De werkzame stoffen in wiet kunnen de neurologische symptomen van Downsyndroom mogelijk positief beïnvloeden. [Shutterstock/Studio Romantic]
CB2-activatie wordt geassocieerd met de ontstekingsremmende effecten van cannabis. Ook kunnen cannabinoïden die binden aan CB2-receptoren een neuroprotectieve werking hebben.
Maar omdat de FAAH-niveaus hoog zijn, worden veel lichaamseigen cannabinoïden afgebroken. Hierdoor zijn endocannabinoïden-niveaus waarschijnlijk chronisch verlaagd zodat aanvulling met plantaardige cannabinoïden uit de cannabisplant therapeutische voordelen biedt.
Bovendien hebben mensen met het syndroom van Down een significante opbouw van Aß die ook bij Alzheimer voorkomt. Vooral als ze tussen de 30 en 40 jaar oud zijn. Een studie aan de Universiteit van Zuid-Florida verklaarde dit als twee aandoeningen die variaties zijn van dezelfde ziekte.
Cannabinoïden-therapie is enorm nuttig gebleken bij het voorkomen en afbreken van de Aß-plak die Alzheimer veroorzaakt. Pre-klinische studies hebben zelfs aangetoond dat toediening van THC bij 3mg/kg per dag gedurende vier weken leidt tot een vermindering van Aβ-plak en behoud van neuronen.
Een andere onderzoeksgroep heeft onlangs aangetoond dat THC anti-Aß eigenschappen heeft. Zij vonden namelijk dat de incubatie van cellen die Aß produceren hun productie door THC stopzetten. De auteurs onderstrepen ook dat de hoeveelheid THC die hiervoor nodig is zeer laag is. Zelfs duizend keer lager dan de dosis waarvan is aangetoond dat die cognitieve stoornissen veroorzaakt bij ratten. Bovendien vonden ze geen bijwerkingen van deze dosis THC, wat erop wijst dat deze behandeling waarschijnlijk veilig en effectief is tijdens preklinische studies.
Verder onderzoek is nodig om uit te vinden of het veranderen van CB1-activiteit voordeel kan hebben bij mensen met het syndroom van Down. Zo ja, dan is cannabis een uitstekende therapie om cognitieve stoornissen te beheersen.
Ook zou verder onderzoek wenselijk zijn om te kijken bij welke symptomen van Down cannabis nog meer helpt. Er zijn namelijk best wat symptomen waarbij wetenschappelijk of anekdotisch is aangetoond dat wiet helpt. Denk aan verlaagde weerstand, dementie, epilepsie, diabetes, bepaalde vormen van kanker en auto-immuunziekten.
Wetenschappelijke onderbouwing hiervoor ontbreekt. Maar wie weet wat de vele onderzoeken naar de cannabisplant ons nog brengen. De tekenen zijn goed en voor nu kunnen we in ieder geval vaststellen dat er een hele waardevolle link is tussen het endocannabinoïde-systeem, cannabis en het syndroom van Down.
[Openingsfoto: Shutterstock/Denis Kuvaev]
Hoe meer we over cannabinoïden leren, hoe meer de theorie aan terrein wint dat er een verband bestaat tussen het endocannabinoïde systeem en het immuunsysteem. Dit is wat we er tot nu toe zeker over weten.
Cannabis werkt pijnstillend, maar is niet zo krachtig (en verslavend) als zware pijnstillers. Daarom 7 tips om de pijnstillende werking van wiet te versterken.
Cannabis wordt al jaren succesvol ingezet tegen misselijkheid, onder meer veroorzaakt door chemotherapie. Ontdek hoe de heilzame wiet je van misselijkheid af helpt.
Een Amerikaans onderzoeksteam onderzocht dat terpenen en het entourage-effect voor minder bijwerkingen en een betere pijnbestrijding kan zorgen.
Hormonen bepalen onze seksdrive, onze stemming en slaap en reguleren zelfs de lichaamstemperatuur. Cannabis beïnvloedt eveneens ons gemoed en slaap. Kennelijk is er dus een interactie tussen de plant en onze hormonen. Welke?
Wietolie is zeer geneeskrachtig, maar diverse onderzoeken bewijzen ook dat het preventief verschillende ziekten en kwalen kan voorkomen. Ontdek hier welke voordelen cannabisolie bieden kan.
Niet alleen de cannabisplant zit boordevol gezonde stoffen, ook het niet-psychoactieve 'zusje' hennep kan er wat van. Met name hennepzaadolie en de hennepzaadjes zelf hebben onmiskenbare medicinale voordelen.
Terpenen zijn de aromatische stoffen die in cannabis zitten en ook een rol spelen in de medicinale effecten van wiet. In dit artikel bespreken we de 10 meest voorkomende terpenen!
Temperatuur, luchtvochtigheid, licht, zuurstof, materiaal... het optimaal bewaren van medicinale cannabisproducten is belangrijk voor de kwaliteit.
Medicinale cannabis kan bloedarmoede niet wegnemen maar het vermindert wel de symptomen zoals duizeligheid, pijn, misselijkheid en concentratieproblemen.
Mediwiet anno nu is meer dan een joint roken tegen de pijn. Er zijn talloze manieren om (chronische) pijn effectief - en bovenal veilig - te verlichten met medicinale cannabis. We bespreken er vijf.
Roken (ook van wiet) is niet goed voor de longen en verdampen - wat een stuk minder slecht is - gaat eveneens via de longen. Niet iedereen vindt dat prettig en daarom geven we je 5 gezonde(re) alternatieven!
Ontdek de geneeskrachtige power van de wortels van de cannabisplant, en leer hoe je zelf je eigen wiet-wortelzalf maakt die maandenlang mee gaat.
Veel medicijnen tegen auto-immuunziektes geven heftige bijwerkingen. Ontdek hier negen auto-immuunziektes waarbij medicinale wiet als natuurlijk medicijn uitkomst biedt.
Wiet kan jou helpen de goede voornemens dit keer wél vol te houden. We bespreken 6 veel voorkomende voornemens en hoe cannabis ondersteuning biedt.
Iedereen weet: tijdens een antibioticakuur drink je geen alcohol. Maar hoe zit dat met (medicinale) cannabis? Kun je dat wél veilig met antibiotica combineren?
Cannabis is een effectief hulpmiddel en medicijn bij posttraumatisch stresssyndroom. In dit artikel verklaren we aan de hand van vier wetenschappelijk onderbouwde voordelen waarom mediwiet effectief is bij deze aandoening.
Schitterende 'long read' van cannabis journalist Derrick Bergman over het wat & hoe ten aanzien van de cannabisplant in het oudste Nederlandstalige boek dat over wiet rept: 'Den herbarius in dyetsche' (1484).
Vaak hoor je van tegenstanders van cannabis dat de wiet tegenwoordig veel te sterk is en voor (gezondheid)schade zorgt. Maar als je de feiten van de fictie scheidt blijkt deze conclusie volledig uit de lucht gegrepen!
Ontdek hier 11 gedenkwaardige momenten in de wereldwijde geschiedenis van medicinale wiet die ons brachten waar we vandaag de dag zijn.
Wie zich net in de wereld van de medicinale cannabis begeeft, kan overdonderd raken door alle vormen van mediwiet die vandaag de dag bestaan. Ontdek hieronder wat er mogelijk is.
Jarenlang werd er een hoop onzin over wiet verkondigd, die de wetenschap inmiddels allang heeft achterhaald. Tijd om deze onzinverhalen over cannabis te ontmantelen.
CBD is geneeskrachtige cannabinoïde met een kalmerende werking op de huid. Je wordt er niet stoned van en het helpt tegen ontstekingen, jeuk en pijn bij eczeem.
Mediteren zorgt voor ontspanning, ontstresst en geeft energie. Cannabis en meditatie is een enorm krachtige combi. Ontdek hier de voordelen.
Waar staan we momenteel met het onderzoek naar wiet bij pijn versus opiaten pijnstillers? Is cannabis de veilige pijnstiller van de toekomst?
De mogelijke bijwerkingen van medicinale wiet. Spoiler: het valt reuze mee. Uiteraard lees je ook wat je er aan kan doen om ze te voorkomen of verminderen.
De wetenschap en patiënten lijken steeds eensgezinder over een mogelijke oplossing voor de vreselijke eetstoornis anorexia: wiet. Heb jij anorexia of ken je iemand die eraan lijdt? Lees dan verder.
Tijdens de donkere maanden van het jaar krijgen veel mensen last van een winterdip of -depressie. Ontdek hoe cannabis je door de winter kan helpen.
Cannabis kan oa de luchtwegen van patiënten met astma verwijden. Roken wordt afgeraden maar andere consumptiemethoden zijn wel geschikt voor astmapatiënten.
Er bestaan duizenden verschillende soorten cannabisplanten en die zitten allemaal vol met cannabinoïden, terpenen en flavonoïden. De samenwerking daartussen noemen we het Entourage Effect en dat is medicinaal wat je wilt hebben!
Voor veel middelen bouw je tolerantie op; je hebt meer nodig voor hetzelfde effect. Maar kun je voor CBD ook tolerantie opbouwen? Hoe kom je er dan weer vanaf? En wat is omgekeerde tolerantie?
Het zogeheten endocannabinoïde systeem in ons lichaam reageert op de cannabinoïden uit wiet en daarmee valt ook bij diverse huidaandoeningen aanzienlijk gezondheidsvoordeel te behalen.
