In 1999 publiceerde Raphael Mechoulam, de vader van het moderne cannabis onderzoek, een artikel over het ‘entourage-effect’. Mechoulam beschreef dat de honderden werkzame stoffen in de cannabisplant samen beter werken dan geïsoleerde werkzame stoffen, zoals THC en CBD. Recent verscheen een Britse metastudie naar het entourage-effect bij behandeling van pijn.
De metastudie is uitgevoerd door drie onderzoekers van de medicijnenfaculteit van het Imperial College London en een onderzoeker van EMMAC Life Sciences Group, een Brits cannabisbedrijf. Het team bekeek bestaand wetenschappelijk onderzoek naar het entourage-effect bij behandeling van pijn. Een aantal belangrijke bevindingen op een rijtje:
Verdampen geeft een synergetisch effect tussen cannabinoïden en terpenen. Foto: ChameleonsEye, Shutterstock.
‘Medicijnen op basis van cannabis worden al millennia gebruikt’, schrijven de Britse auteurs, ‘en recente studies hebben hun belangrijkste bestanddelen voor pijnverlichting geïdentificeerd: delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) en cannabidiol (CBD). Cannabis bevat echter honderden andere potentieel actieve verbindingen en hun gecombineerde effecten kunnen ten grondslag liggen aan de gerapporteerde voorkeur van sommige patiënten voor cannabinoïde-extracten in plaats van pure delta-9-tetrahydrocannabinol.’
Naast de onderlinge wisselwerking tussen de werkzame stoffen in de plant, speelt ook de interactie van die stoffen met door ons lichaam zelf geproduceerde endocannabinoïden een rol bij het uiteindelijke effect. Over het entourage-effect schrijven de onderzoekers: ‘Het entourage-effect werd aanvankelijk verondersteld door de Mechoulam-groep om hun experimentele bevindingen te verklaren, gebaseerd op studies van endogene cannabinoïden die in verschillende lichaamsweefsels worden aangemaakt.’
Feitelijk is het entourage-effect een hypothese, al zijn wetenschappers sinds 1999 een heel eind gevorderd met de verklaring en daarmee de onderbouwing van dit effect. Zeker voor een leek zijn die verklaringen taaie kost:
‘Functioneel inactieve verbindingen kunnen hun entourage-effect uitoefenen via verschillende mechanismen, zoals het voorkomen van de afbraak van het actieve ingrediënt of het beïnvloeden van de binding ervan aan een receptor. De endocannabinoïde 2-Ara-Gl, geïdentificeerd in de milt van muizen, rattenhersenen en hondendarmen, bleek vergezeld te gaan van verschillende 2-acyl-glycerolesters, waarvan de twee belangrijkste 2-linoleoyl-glycerol (2-lino- Gl) en 2-palmitoylglycerol (2-palm-Gl).’
Makkelijker te volgen en ook relevanter voor patiënten en consumenten zijn onderstaande bevindingen over terpenen, de geur- en smaakstoffen in cannabis:
‘Cannabis bevat tot 200 verschillende terpenen, die lipofiel zijn en synergetisch werken met cannabinoïden op verschillende doelen, waaronder aan G-proteïne gekoppelde receptoren, spier- en neuron/ion-kanalen, enzymen en second-messenger-systemen en zo een verscheidenheid aan therapeutische effecten bewerkstelligen.’
‘Cannabis soorten verschillen sterk in de samenstelling van cannabinoïden, terpenen, flavonoïden en andere secundaire metabolieten; deze componenten kunnen in combinatie werken om grote variaties in voordelen en modulerende bijwerkingen te produceren. Sommige van de terpenen, zoals α-pineen, β-myrceen, D-limoneen, linalool, β -caryofylleen, humuleen, trans-nerolidol en bisabolol, zijn geanalyseerd en blijken in preklinische studies een reeks effecten te sorteren, waaronder ontstekingsremmend, pijnstillend, angst remmend, kalmerend en depressie verlichtend.’
‘Kennis van de individuele geneeskrachtige eigenschappen van de cannabinoïden, terpenen en flavonoïden is essentieel om optimaal gestandaardiseerde synergetische samenstellingen te verkrijgen en individuele symptomen of ziekten aan te pakken, waaronder migraine, hoofdpijn en pijn. De concentraties terpenen zijn gekwantificeerd in vijftien cannabissoorten; die met een hoog THC-gehalte, een laag CBD-gehalte en een hoog β-caryofylleen, gevolgd door myrceen als meest voorkomende terpenen, zouden de voorkeur hebben van patiënten met migraine en andere pijnaandoeningen.’
Terpenen zijn aromatische stoffen. Je vindt ze niet alleen in cannabis maar in alle planten. Foto: Gleti, Shutterstock
‘Hoewel enkele van de honderden bestanddelen in cannabisextracten van hele planten zijn geïdentificeerd en bestudeerd, is er duidelijk behoefte aan verdere identificatie van de andere componenten, hun gecombineerde effecten en doelen bij het moduleren van pijnsignalering, vooral in studies bij mensen. Dit wordt onderstreept door de gerapporteerde voorkeur van veel patiënten voor een full spectrum plantenextract in vergelijking met pure THC, en vooral voor specifieke soorten.’
‘Cannabis sativa-soorten met stemming verbeterende effecten kunnen bijvoorbeeld beter geschikt zijn voor dagelijks gebruik, terwijl cannabis indica-soorten met kalmerende effecten de voorkeur hebben voor gebruik ’s nachts. Deze verschillende subjectieve effecten komen waarschijnlijk voort uit variatie in de verhoudingen van belangrijke en minder belangrijke cannabinoïden, terpenen en andere fytochemicaliën.’
Het onderzoek naar het entourage-effect staat feitelijk nog in de kinderschoenen en betreft vrijwel uitsluitend studies op celniveau of met proefdieren. Meer onderzoek is hard nodig, benadrukken ook de auteurs van deze studie, liefst met echte mensen:
‘Voortbouwend op deze bevindingen kunnen toekomstige klinische onderzoeken aantonen dat cannabinoïden in combinatie een betere werkzaamheid en minder bijwerkingen geven, en een gunstige optie zijn in vergelijking met andere geneesmiddelen, met name opioïden. De mechanismen die ten grondslag liggen aan deze potentiële synergetische of entourage-effecten zullen worden onthuld met behulp van een reeks technieken, in pijnsignalering of modulerende paden van het perifere en centrale zenuwstelsel.’
Ongeveer 1 op de 7 mensen heeft last van migraine. Reguliere medicatie wordt door patiënten echter steeds vaker vervangen door cannabis en dat is een uitstekend idee, zo bewijzen deze drie wetenschappelijke onderzoeken.
Uit Israëlisch onderzoek met rugpatiënten blijkt dat het inhaleren van cannabistoppen het meest effectief is voor pijnbestrijding - in tegenstelling tot het onder de tong druppelen van CBD-olie.
Uit onderzoek onder 3.000 Australische patiënten met diverse vormen van pijn blijkt dat zij over het algemeen dankzij cannabis beter sociaal functioneren, minder lichamelijke pijn ervaren en minder fysieke en emotionele rolbeperkingen ervaren.
In Oekraïne lijden er door de oorlog met Rusland inmiddels zes miljoen mensen aan PTSS. Gelukkig legaliseerde men onlangs mediwiet en die kan de getraumatiseerde bevolking echt helpen!
Uit een uitgebreid onderzoek onder duizenden consumenten blijkt dat zij steeds vaker cannabis en CBD gebruiken voor welzijn en gezondheid, en dat gaat ten koste van het gebruik van o.a. medicijnen en alcohol.
Deze studie laat zien dat een meerderheid van de patiënten die cannabis gebruiken al ná keer minder vermoeidheidssymptomen rapporteert, met name wanneer de cannabinoïden worden geïnhaleerd via een joint.
Amerikaanse onderzoekers stellen dat het terpeen D-limoneen in staat is om de angst-achtige gevoelens te verminderen die THC kan opwekken - een ontdekking met 'aanzienlijk klinisch voordeel' aldus de wetenschappers.
Fibromyalgie ofwel weke delen-reuma is een aandoening die slecht wordt begrepen door de medische wereld. Welke rol kan cannabis volgens wetenschappers spelen in de therapeutische behandeling van de symptomen?
Een veel voorkomende reuma-vorm is artritis. De ziekte komt op alle leeftijden voor en wordt vaak behandeld met heftige medicatie. Cannabis is een veilig en effectief alternatief.
Opnieuw stevig bewijs - via een Britse studie - dat het gebruik van cannabis wel degelijk een positieve uitwerking heeft op pijn, slaap en algehele levenskwaliteit.
Endocannabinoïden die ons lichaam van nature produceert kunnen ziekteverwekkende darmbacteriën bestrijden. Dat is de belangrijkste conclusie van een Amerikaanse studie.
Het achteruit gaan van je cognitieve functies naarmate je ouder wordt is normaal, maar uit onderzoek blijkt dat mensen die cannabis recreatief en/of medicinaal gebruiken daar minder snel last van krijgen!
Onder reumapatiënten neemt het gebruik van mediwiet snel toe, zeker in landen waar cannabis legaal is. Wat zegt de wetenschap tot nu toe over het behandelen van reuma, artritis e.d. met cannabis?
Het 1e gerandomiseerde onderzoek naar de acute en langdurige effecten van cannabis op angstsymptomen toont aan dat met name CBD angst remt. THC kan het ook, maar minder goed en met meer risico op bijwerkingen.
Niet alleen werkt medicinale wiet erg goed tegen sommige kwalen, het is soms zelfs effectiever en veiliger dan farmaceutische pillen.
Duitse en Zweedse onderzoekers concluderen in deze studie dat cannabis werkt tegen de symptomen van depressie - ook op langere termijn - zonder al te veel nadelige bijwerkingen.
Onderzoekers in Nieuw-Zeeland hebben alle beschikbare studies over de toepassing van cannabis bij palliatieve zorg geanalyseerd. Doel was om de effectiviteit van mediwiet in palliatieve zorginstellingen te begrijpen.
Deze studie bevestigt het belang van het entourage-effect: niet alleen THC en CBD bepalen de ervaring, maar ook de interactie tussen cannabinoïden, terpenen, flavonoïden en andere moleculen in de cannabisplant.
Een Canadese studie laat het verband zien tussen serotonine en THC en CBD bij misselijkheid, en waarom deze cannabinoïden daar zo goed tegen helpen.
Israëlische onderzoek levert bewijs op voor het inzetten van CBD bij kankertherapie. Een baanbrekende studie (uit 2020) die de toekomst van kankerbehandelingen zou kunnen veranderen.
Het behandelen van leverziekte - een overkoepelende term voor aandoeningen die in een verstoring van de leverfunctie resulteren - met cannabis biedt hoop voor patiënten, blijkt uit deze review van wetenschappelijke studies.
Melanoom oftewel huidkanker komt steeds meer voor. Wellicht biedt cannabis uitkomst, aangezien onderzoekers nu hebben vastgesteld dat een cannabisextract met vooral CBD in staat is om celdood te veroorzaken.
Mensen die last hebben van angst willen daar graag vanaf. We bekijken een aantal onderzoeken waaruit blijkt dat CBD tot de oplossingen behoort.
Medicinale wiet is enorm veelzijdig. Maar wat veel mensen (nog) niet weten is dat cannabis ook botgezondheid bevordert en botziektes vermindert. Hoe dat zit lees je hier.
Britse onderzoekers trommelden 20 honden op die bang zijn in de auto, gaven ze CBD of een placebo en stuurden ze op pad met auto en baas. CBD blijkt dan bijzonder effectief in stressverlaging!
Het inzetten van cannabinoïden bij de behandeling van corona en long covid heeft genoeg potentie om verder onderzoek te rechtvaardigen, concluderen Canadese onderzoekers na een review.
In Duitsland concluderen onderzoekers dat het gebruik van medicinale cannabis er bij (chronisch) depressieve patiënten voor zorgt dat zij zich veel beter gaan voelen, zonder noemenswaardige bijwerkingen.
Wetenschappers claimen dat ze ontdekt hebben hoe het mechanisme in het brein werkt waardoor wiet eetlust opwekt, een vondst die ook voor de behandeling van kanker, anorexia en obesitas van belang kan zijn.
Jarenlang lijdt een Italiaanse man met de ziekte van Fabry aan hevige neuropathische pijnen. Geen enkele behandeling biedt verlichting, totdat medicinale cannabis - als laatste redmiddel - wordt uitgeprobeerd.
Mensen die lijden aan posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) en langdurig cannabis gebruiken, hebben minder ziekteverschijnselen dan mensen die geen wiet als medicijn gebruiken, blijkt uit deze studies.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die wiet gebruiken met gelijke gehaltes THC en CBD erin de werking van medicinale cannabis als het meest gunstig beoordelen - wellicht dankzij de 'demping' van THC-effecten door CBD.
Het aantal mensen dat lijdt aan de ziekte van Alzheimer zal de komende jaren alleen maar toenemen door met name de vergrijzing, vandaar dat wetenschappers nu geïnteresseerd zijn in de potentie van CBD als medicijn.
