De Italiaanse onderzoekers Dr. Emanuela Mazzon en Sabrina Giacoppo onderzochten voor het vakblad Neural Regeneration Research de therapeutische potentie van cannabinoïden – de werkzame stoffen uit cannabis – tegen Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS). Hiervoor analyseerden zij diverse eerder uitgevoerde studies naar het onderwerp.
Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) is een zeer ernstige degeneratieve aandoening die de motorische zenuwcellen in het ruggenmerg, de hersenstam en de motorische schors van de hersenen doet afsterven. In Nederland zijn er momenteel zo’n 1500 patiënten met de ziekte, er komen jaarlijks 500 bij en er sterven jaarlijks ook 500 patiënten aan ALS. De auteurs van het onderzoek leggen verder uit:
‘De ziekte wordt gekenmerkt door een genadeloze progressie van spierverlamming en krachtverlies tot de dood volgt, doorgaans door het verlammen van de ademhalingsspieren.’ Symptomen van de ziekte zijn onder meer pijn, spasticiteit, dementie, extreem gewichtsverlies, depressie, kwijlen en meer.
ALS tast vooral de beweeglijkheid aan en zorgt in Nederland voor ongeveer 500 sterfgevallen per jaar. [Foto: shutterstock/BABYFRUITY]
De eerste stap van de onderzoekers was kijken naar de mogelijke oorzaak (of oorzaken) van ALS. Het is bekend dat er in elk geval mutaties aan bepaalde genen, die verantwoordelijk zijn voor het produceren van antioxidante enzymen, DNA transcriptie en het functioneren van het zenuwstelsel bij betrokken zijn. Dit verklaart echter maar 10% van alle gevallen, waarbij het een erfelijke vorm van de ziekte betreft. De oorzaak van de resterende 90% van de gevallen blijft onbekend.
Sommige theorieën over het ontstaan van ‘sporadische ALS’ noemen als oorzaak een slecht functionerende ‘cel batterij’, het abnormaal ophopen van proteïnen, oxidatieve stress, ontstekingen en het overmatig stimuleren van glutamaat-receptoren door een overschot aan het eiwit glutamaat (Excitotoxiciteit). Die laatste oorzaak kan worden aangepakt door Riluzol, het enige beschikbare medicijn tegen de progressie van ALS.
De effectiviteit van het middel is echter beperkt, en door de heftige bijwerkingen die het kan veroorzaken is een beter alternatief hard nodig. Gezien diverse studies laten zien dat cannabinoïden uit wiet oxidatie, ontstekingen en excitotoxiciteit kunnen tegengaan, lijkt cannabis een mogelijk alternatief te zijn op deze medicatie.
De auteurs van dit onderzoek wijzen op een studie uit 2004, waarbij delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) de beweeglijkheid en overlevingskans (5%) verbeterde in een dierlijk model van ALS. Dezelfde studie liet volgens hen zien dat THC beschermt tegen excitotoxiciteit via de CB1-receptor van het endocannabinoïde-systeem (ECS), en tegen oxidatie via een onbekend systeem.
De CB1-receptor zie je als een geel lint-achtige vorm in deze afbeelding. Een van de actieve ingrediënten in cannabis, THC, zie je als gele stok-achtige figuur in de afbeelding.
Het jaar erna liet een andere groep wetenschappers zien dat de cannabinoïde Cannabinol (CBN) – het afbraak-product van THC – de ontwikkeling van ALS in muizen kan vertragen. Het mechanisme dat hiervoor verantwoordelijk is werd niet geïdentificeerd en de overlevingskans van de muizen bleef door de stof ongewijzigd.
In 2006 werd meer vooruitgang geboekt. Toen bewezen wetenschappers dat het verwijderen van het FAAH enzym (dat de lichaamseigen cannabinoïde anandamide afbreekt) met een synthetische cannabinoïde, ook de ontwikkeling van de ziekte kon vertragen zonder invloed te hebben op de overlevingskans. Gezien de ontwikkeling van ALS verder niet veranderde door het verwijderen CB1-receptoren, wordt gesuggereerd dat de effecten niet CB1-afhankelijk zijn.
Het daarop volgende jaar werd weer een stukje aan de puzzel toegevoegd, toen onderzoekers zagen dat muizen met ALS overmatig veel CB2-receptoren in hun ruggengraat hebben – op een manier die overeenkomt met de progressie van de ziekte. Dezelfde studie liet zien dat het kunstmatig activeren van de CB2-receptor het verslechteren van de motoriek kan remmen nadat de ziekte zich begint te ontwikkelen. Bovendien verhoogde het activeren van deze receptor de overlevingskans met maar liefst 56 procent.
De CB2 is geen specifieke target geweest voor de behandeling van ALS. Omdat het, in tegenstelling tot CB1, weinig in zenuwcellen maar vooral in immuuncellen voorkomt. Toch laat deze data zien dat de manier waarop de CB2 immuun- en ontstekingsreacties reguleert, een mogelijke sleutel is tot het behandelen van ALS met cannabinoïden.
Een volgende studie die door de onderzoekers wordt genoemd komt uit 2014. Daarin werd bewezen dat Sativex (farmaceutische cannabis-medicatie met 1:1 THC-CBD ratio) bij muizen effectief de ontwikkeling van ALS in vroege stadia kon remmen. Tijdens deze studie werd ook een verandering in de CB2-receptor expressie opgemerkt.
De effectieve werking van cannabis tegen ALS is bij muizen meermaals bewezen… [Foto: shutterstock/Mirko Sobotta]
Hoewel cannabis tegen ALS bij muizen zeer effectief is, is het bewijs van de werking bij mensen wat minder solide. Een analyse van de menselijke ruggengraat laat wel, net als in de dierlijke modellen, een toename in CB2-activiteit zien bij ALS. Een enquête onder patiënten, waarbij 10 procent toevalligerwijs cannabis gebruikte, bleken deze patiënten verlichting te ervaren van symptomen als eetlust-vermindering, pijn en kwijlen, alsmede spasticiteit.
Andere gecontroleerde trials lieten zien dat het middel veilig is voor deze patiëntengroep, maar boden geen klinisch resultaat. Volgens de auteurs is er geen enkele studie met mensen waarbij wordt gekeken naar de potentie van cannabis om de ontwikkeling van de ziekte te remmen. Zij hopen dan ook dat hun analyse ‘de wetenschappelijke gemeenschap aanmoedigt de therapeutische werking van cannabinoïden op deze slopende ziekte verder te onderzoeken.’
Ongeveer 1 op de 7 mensen heeft last van migraine. Reguliere medicatie wordt door patiënten echter steeds vaker vervangen door cannabis en dat is een uitstekend idee, zo bewijzen deze drie wetenschappelijke onderzoeken.
Uit Israëlisch onderzoek met rugpatiënten blijkt dat het inhaleren van cannabistoppen het meest effectief is voor pijnbestrijding - in tegenstelling tot het onder de tong druppelen van CBD-olie.
Uit onderzoek onder 3.000 Australische patiënten met diverse vormen van pijn blijkt dat zij over het algemeen dankzij cannabis beter sociaal functioneren, minder lichamelijke pijn ervaren en minder fysieke en emotionele rolbeperkingen ervaren.
In Oekraïne lijden er door de oorlog met Rusland inmiddels zes miljoen mensen aan PTSS. Gelukkig legaliseerde men onlangs mediwiet en die kan de getraumatiseerde bevolking echt helpen!
Uit een uitgebreid onderzoek onder duizenden consumenten blijkt dat zij steeds vaker cannabis en CBD gebruiken voor welzijn en gezondheid, en dat gaat ten koste van het gebruik van o.a. medicijnen en alcohol.
Deze studie laat zien dat een meerderheid van de patiënten die cannabis gebruiken al ná keer minder vermoeidheidssymptomen rapporteert, met name wanneer de cannabinoïden worden geïnhaleerd via een joint.
Amerikaanse onderzoekers stellen dat het terpeen D-limoneen in staat is om de angst-achtige gevoelens te verminderen die THC kan opwekken - een ontdekking met 'aanzienlijk klinisch voordeel' aldus de wetenschappers.
Fibromyalgie ofwel weke delen-reuma is een aandoening die slecht wordt begrepen door de medische wereld. Welke rol kan cannabis volgens wetenschappers spelen in de therapeutische behandeling van de symptomen?
Een veel voorkomende reuma-vorm is artritis. De ziekte komt op alle leeftijden voor en wordt vaak behandeld met heftige medicatie. Cannabis is een veilig en effectief alternatief.
Opnieuw stevig bewijs - via een Britse studie - dat het gebruik van cannabis wel degelijk een positieve uitwerking heeft op pijn, slaap en algehele levenskwaliteit.
Endocannabinoïden die ons lichaam van nature produceert kunnen ziekteverwekkende darmbacteriën bestrijden. Dat is de belangrijkste conclusie van een Amerikaanse studie.
Het achteruit gaan van je cognitieve functies naarmate je ouder wordt is normaal, maar uit onderzoek blijkt dat mensen die cannabis recreatief en/of medicinaal gebruiken daar minder snel last van krijgen!
Onder reumapatiënten neemt het gebruik van mediwiet snel toe, zeker in landen waar cannabis legaal is. Wat zegt de wetenschap tot nu toe over het behandelen van reuma, artritis e.d. met cannabis?
Het 1e gerandomiseerde onderzoek naar de acute en langdurige effecten van cannabis op angstsymptomen toont aan dat met name CBD angst remt. THC kan het ook, maar minder goed en met meer risico op bijwerkingen.
Niet alleen werkt medicinale wiet erg goed tegen sommige kwalen, het is soms zelfs effectiever en veiliger dan farmaceutische pillen.
Duitse en Zweedse onderzoekers concluderen in deze studie dat cannabis werkt tegen de symptomen van depressie - ook op langere termijn - zonder al te veel nadelige bijwerkingen.
Onderzoekers in Nieuw-Zeeland hebben alle beschikbare studies over de toepassing van cannabis bij palliatieve zorg geanalyseerd. Doel was om de effectiviteit van mediwiet in palliatieve zorginstellingen te begrijpen.
Deze studie bevestigt het belang van het entourage-effect: niet alleen THC en CBD bepalen de ervaring, maar ook de interactie tussen cannabinoïden, terpenen, flavonoïden en andere moleculen in de cannabisplant.
Een Canadese studie laat het verband zien tussen serotonine en THC en CBD bij misselijkheid, en waarom deze cannabinoïden daar zo goed tegen helpen.
Israëlische onderzoek levert bewijs op voor het inzetten van CBD bij kankertherapie. Een baanbrekende studie (uit 2020) die de toekomst van kankerbehandelingen zou kunnen veranderen.
Het behandelen van leverziekte - een overkoepelende term voor aandoeningen die in een verstoring van de leverfunctie resulteren - met cannabis biedt hoop voor patiënten, blijkt uit deze review van wetenschappelijke studies.
Melanoom oftewel huidkanker komt steeds meer voor. Wellicht biedt cannabis uitkomst, aangezien onderzoekers nu hebben vastgesteld dat een cannabisextract met vooral CBD in staat is om celdood te veroorzaken.
Mensen die last hebben van angst willen daar graag vanaf. We bekijken een aantal onderzoeken waaruit blijkt dat CBD tot de oplossingen behoort.
Medicinale wiet is enorm veelzijdig. Maar wat veel mensen (nog) niet weten is dat cannabis ook botgezondheid bevordert en botziektes vermindert. Hoe dat zit lees je hier.
Britse onderzoekers trommelden 20 honden op die bang zijn in de auto, gaven ze CBD of een placebo en stuurden ze op pad met auto en baas. CBD blijkt dan bijzonder effectief in stressverlaging!
Het inzetten van cannabinoïden bij de behandeling van corona en long covid heeft genoeg potentie om verder onderzoek te rechtvaardigen, concluderen Canadese onderzoekers na een review.
In Duitsland concluderen onderzoekers dat het gebruik van medicinale cannabis er bij (chronisch) depressieve patiënten voor zorgt dat zij zich veel beter gaan voelen, zonder noemenswaardige bijwerkingen.
Wetenschappers claimen dat ze ontdekt hebben hoe het mechanisme in het brein werkt waardoor wiet eetlust opwekt, een vondst die ook voor de behandeling van kanker, anorexia en obesitas van belang kan zijn.
Jarenlang lijdt een Italiaanse man met de ziekte van Fabry aan hevige neuropathische pijnen. Geen enkele behandeling biedt verlichting, totdat medicinale cannabis - als laatste redmiddel - wordt uitgeprobeerd.
Mensen die lijden aan posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) en langdurig cannabis gebruiken, hebben minder ziekteverschijnselen dan mensen die geen wiet als medicijn gebruiken, blijkt uit deze studies.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die wiet gebruiken met gelijke gehaltes THC en CBD erin de werking van medicinale cannabis als het meest gunstig beoordelen - wellicht dankzij de 'demping' van THC-effecten door CBD.
Het aantal mensen dat lijdt aan de ziekte van Alzheimer zal de komende jaren alleen maar toenemen door met name de vergrijzing, vandaar dat wetenschappers nu geïnteresseerd zijn in de potentie van CBD als medicijn.
