Onderzoekers van het Amerikaanse Comprehensive Pain and Addiction Center zijn op zoek naar nieuwe therapieën om migraine te behandelen. Nou doen dat wel meer instanties, maar het bijzondere van dit project is dat zij een oplossing zoeken in het menselijke endocannabinoïde systeem (ECS).
Migraine is een van de moeilijkste pijnaandoeningen om te behandelen, omdat niemand weet wat de oorzaak is. Experts hebben ontdekt dat verschillende mensen verschillende triggers hebben. De triggers bestaan uit bijvoorbeeld stress, slaapproblemen, het weer, voeding, licht of geur. Maar de fysiologische basis voor migraine – een aandoening die wereldwijd meer dan 1 miljard mensen treft – blijft een mysterie.
Onderzoekers van het Comprehensive Pain and Addiction Center van de University of Arizona Health Sciences volgen de moleculaire stappen die leiden tot migraine, in de hoop betere preventieve en therapeutische middelen te ontwikkelen. Een van de meest veelbelovende onderzoeksgebieden is het lichaamseigen endocannabinoïde systeem, dat in combinatie met cannabis wellicht voor verlichting kan zorgen.
Cannabinoïden – verbindingen die worden aangetroffen in cannabis – worden al lang gebruikt om verschillende kwalen te behandelen, waaronder pijn. De twee belangrijkste cannabinoïden THC en CBD worden als exogene cannabinoïden beschouwd, omdat ze van buiten het lichaam komen. Cannabinoïden die van binnenuit het lichaam komen worden endocannabinoïden genoemd.
Cannabinoïden binden zich aan CB1- en CB2-receptoren, die zich op de zenuwcellen in het centrale en perifere zenuwstelsel bevinden. De activering van de receptoren zorgt ervoor dat de cellen actie ondernemen, zoals het verminderen van ontstekingen of het verlichten van pijn. Wanneer het gewenste effect is bereikt, breken enzymen de cannabinoïden af (zowel exogene als endocannabinoïden) en verwijderen ze uit het lichaam. De verschillende componenten werken samen en vormen zo het endocannabinoïde systeem.
LEES OOK: Het endocannabinoïde systeem (ECS) – een uitgebreide gids
Dr. Tally Largent-Milnes bestudeert de rol van het endogene cannabinoïdesysteem bij migraine, een neurologische aandoening die vrouwen vaker treft dan mannen. “Er is klinisch bewijs dat patiënten met chronische migraine, gedefinieerd als 15 of meer hoofdpijndagen per maand, evenals patiënten met hoofdpijn door overmatig medicatiegebruik, lagere circulerende plasmaspiegels van endocannabinoïden hebben.”
Largent-Milnes bestudeerde het endocannabinoïde systeem als junior faculteitslid onder het mentorschap van Todd Vanderah, hoofd van de afdeling Farmacologie, interim-directeur van het Comprehensive Pain and Addiction Center en lid van het BIO5 Institute. Ze was geïntrigeerd door het verband met migraine, een aandoening die zowel zij als haar moeder hebben.
“Klinische endocannabinoïde deficiëntie is een gemeenschappelijk kenmerk van de drie belangrijkste functionele pijnstoornissen: migraine, fibromyalgie en prikkelbare darm syndroom (PDS). Het andere gemeenschappelijke tussen deze drie is dat ze voornamelijk vrouwen treffen. Vanuit farmacologisch oogpunt en op basis van de onderzoeken die gedaan zijn, weten we dat er sekseverschillen zijn in hoe cannabis en andere verbindingen werken op de cannabinoïde receptoren. Dit legt de basis voor verder onderzoek.”
Overzicht van het menselijke endocannabinoïde systeem, dat wellicht de sleutel is tot een effectieve behandeling voor migraine… [beeld: WuttikitStudio/Shutterstock]
Er zijn twee primaire endocannabinoïden geïdentificeerd: anandamide (dat in 1992 als eerste werd ontdekt) en 2-arachidonoylglycerol (2-AG).
Er zijn onderzoeken geweest naar migraine-modellen met de volgende vraagstelling: ‘Kunnen we de afbraak van anandamide blokkeren door het enzym te richten op een medicijn om hoofdpijn te verlichten?’ Het antwoord daarop is ‘ja’ volgens Dr. Largent-Milnes.
De onderzoekslijn komt voort uit dit idee dat er een klinische endocannabinoïde deficiëntie is, en het feit dat ze anandamide-niveaus in zowel het centrale zenuwstelsel als het bloedplasma kunnen meten. Maar het 2-AG-verhaal is grotendeels over het hoofd gezien en haar laboratorium is vooral geïnteresseerd in 2-AG vanwege de verhoogde endogene niveaus.
Het menselijk lichaam herkent de verbindingen die in cannabis worden aangetroffen vanwege het natuurlijke endocannabinoïde systeem van het lichaam. Dat wordt aangetroffen in het hele centrale zenuwstelsel, inclusief de hersenen en het ruggenmerg, en het perifere zenuwstelsel.
Migraine – geclassificeerd als een neurologische aandoening – komt het vaakst voor bij mensen van twintig tot vijftig jaar en komt ongeveer drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, volgens The Journal of the American Medical Association. Onderzoek in de VS heeft aangetoond dat 17,1% van de vrouwen aangaf migraine-symptomen te hebben, slechts 5,6% van de mannen zegt hetzelfde. Een mogelijke verklaring is het verschil in de endocannabinoïde-gehaltes van mannen en vrouwen.
Tally Largent-Milnes: “Klinische endocannabinoïde deficiëntie is een gemeenschappelijk kenmerk van de drie belangrijkste functionele pijnstoornissen: migraine, fibromyalgie en prikkelbare darm. In onze preklinische studies hebben we gevonden dat zowel anandamide- als 2-AG-niveaus lager zijn bij vrouwen, met name in het periaqueductale grijze gebied van de hersenen. Het periaqueductale grijs versterkt of dempt de perceptie van stressoren, waaronder pijn.”
Met de wetenschap dat vrouwen over het algemeen lagere niveaus van endocannabinoïden hebben, onderzochten onderzoekers in het laboratorium of er een verband was tussen endocannabinoïde-gehaltes en migraine. Dat verband is er inderdaad; in migraine-modellen bij dieren waren de 2-AG-spiegels lager in de groep met migraine-hoofdpijn dan in de groep zonder hoofdpijn.
Er wordt een verscheidenheid aan veranderingen in de moleculaire componenten van migraine gezien. Vooral in de enzymactiviteiten, receptoren en ontstekingsmarkers, die wijzen op het idee dat 2-AG een rol speelt. De tekorten van 2-AG die de onderzoekers zien, zijn niet te wijten aan veranderingen in hoeveel er wordt aangemaakt, maar eerder aan hoeveel ervan wordt afgebroken. Het idee is dat een verhoogde afbraak van 2-AG een grote factor kan zijn in het al dan niet ontstaan van hoofdpijn.
Het lopende onderzoek is gericht op het manipuleren van de endocannabinoïde enzymen, om zo de 2-AG-spiegels te verhogen. Largent-Milnes heeft pril bewijs om te suggereren dat hoofdpijnen kunnen worden verminderd door specifieke enzymen te remmen die 2-AG afbreken.
Als haar theorie succesvol is, opent het de deur naar het maken van medicijnen die het endocannabinoïde systeem kunnen beïnvloeden – en dan natuurlijk het liefste zonder eventuele ongewenste bijwerkingen van cannabis, waaronder de psychoactieve effecten (die door THC worden opgewekt).
Ze onderzoekt ook de endocannabinoïde-niveaus tijdens verschillende levensfasen, waaronder de pre-puberteit en postmenopauze. Een van de projecten die ze hoopt te mogen uitvoeren, zal gaan onderzoeken of én hoe oestrogeen het endocannabinoïde systeem reguleert bij pijn die relevant is voor de hersengebieden.
“Vanuit het oogpunt van sekseverschillen lijkt dit een door vrouwen gemedieerd systeem te zijn. Het is dus waarschijnlijk, althans gedeeltelijk, dat een hormoonregulatie van het endocannabinoïde systeem de oorzaak is van deze vrouwelijke vatbaarheid voor hoofdpijn”, concludeert Dr. Largent-Milnes.
Door zich te richten op het endocannabinoïde systeem met behulp van verbindingen om natuurlijke endocannabinoïden (waaronder 2-AG) te stimuleren, hoopt Dr. Largent-Milnes nieuwe – en mogelijk sekse-selectieve – preventieve en therapeutische medicijnen voor migraine te ontwikkelen.
Ongeveer 1 op de 7 mensen heeft last van migraine. Reguliere medicatie wordt door patiënten echter steeds vaker vervangen door cannabis en dat is een uitstekend idee, zo bewijzen deze drie wetenschappelijke onderzoeken.
Uit Israëlisch onderzoek met rugpatiënten blijkt dat het inhaleren van cannabistoppen het meest effectief is voor pijnbestrijding - in tegenstelling tot het onder de tong druppelen van CBD-olie.
Uit onderzoek onder 3.000 Australische patiënten met diverse vormen van pijn blijkt dat zij over het algemeen dankzij cannabis beter sociaal functioneren, minder lichamelijke pijn ervaren en minder fysieke en emotionele rolbeperkingen ervaren.
In Oekraïne lijden er door de oorlog met Rusland inmiddels zes miljoen mensen aan PTSS. Gelukkig legaliseerde men onlangs mediwiet en die kan de getraumatiseerde bevolking echt helpen!
Uit een uitgebreid onderzoek onder duizenden consumenten blijkt dat zij steeds vaker cannabis en CBD gebruiken voor welzijn en gezondheid, en dat gaat ten koste van het gebruik van o.a. medicijnen en alcohol.
Deze studie laat zien dat een meerderheid van de patiënten die cannabis gebruiken al ná keer minder vermoeidheidssymptomen rapporteert, met name wanneer de cannabinoïden worden geïnhaleerd via een joint.
Amerikaanse onderzoekers stellen dat het terpeen D-limoneen in staat is om de angst-achtige gevoelens te verminderen die THC kan opwekken - een ontdekking met 'aanzienlijk klinisch voordeel' aldus de wetenschappers.
Fibromyalgie ofwel weke delen-reuma is een aandoening die slecht wordt begrepen door de medische wereld. Welke rol kan cannabis volgens wetenschappers spelen in de therapeutische behandeling van de symptomen?
Een veel voorkomende reuma-vorm is artritis. De ziekte komt op alle leeftijden voor en wordt vaak behandeld met heftige medicatie. Cannabis is een veilig en effectief alternatief.
Opnieuw stevig bewijs - via een Britse studie - dat het gebruik van cannabis wel degelijk een positieve uitwerking heeft op pijn, slaap en algehele levenskwaliteit.
Endocannabinoïden die ons lichaam van nature produceert kunnen ziekteverwekkende darmbacteriën bestrijden. Dat is de belangrijkste conclusie van een Amerikaanse studie.
Het achteruit gaan van je cognitieve functies naarmate je ouder wordt is normaal, maar uit onderzoek blijkt dat mensen die cannabis recreatief en/of medicinaal gebruiken daar minder snel last van krijgen!
Onder reumapatiënten neemt het gebruik van mediwiet snel toe, zeker in landen waar cannabis legaal is. Wat zegt de wetenschap tot nu toe over het behandelen van reuma, artritis e.d. met cannabis?
Het 1e gerandomiseerde onderzoek naar de acute en langdurige effecten van cannabis op angstsymptomen toont aan dat met name CBD angst remt. THC kan het ook, maar minder goed en met meer risico op bijwerkingen.
Niet alleen werkt medicinale wiet erg goed tegen sommige kwalen, het is soms zelfs effectiever en veiliger dan farmaceutische pillen.
Duitse en Zweedse onderzoekers concluderen in deze studie dat cannabis werkt tegen de symptomen van depressie - ook op langere termijn - zonder al te veel nadelige bijwerkingen.
Onderzoekers in Nieuw-Zeeland hebben alle beschikbare studies over de toepassing van cannabis bij palliatieve zorg geanalyseerd. Doel was om de effectiviteit van mediwiet in palliatieve zorginstellingen te begrijpen.
Deze studie bevestigt het belang van het entourage-effect: niet alleen THC en CBD bepalen de ervaring, maar ook de interactie tussen cannabinoïden, terpenen, flavonoïden en andere moleculen in de cannabisplant.
Een Canadese studie laat het verband zien tussen serotonine en THC en CBD bij misselijkheid, en waarom deze cannabinoïden daar zo goed tegen helpen.
Israëlische onderzoek levert bewijs op voor het inzetten van CBD bij kankertherapie. Een baanbrekende studie (uit 2020) die de toekomst van kankerbehandelingen zou kunnen veranderen.
Het behandelen van leverziekte - een overkoepelende term voor aandoeningen die in een verstoring van de leverfunctie resulteren - met cannabis biedt hoop voor patiënten, blijkt uit deze review van wetenschappelijke studies.
Melanoom oftewel huidkanker komt steeds meer voor. Wellicht biedt cannabis uitkomst, aangezien onderzoekers nu hebben vastgesteld dat een cannabisextract met vooral CBD in staat is om celdood te veroorzaken.
Mensen die last hebben van angst willen daar graag vanaf. We bekijken een aantal onderzoeken waaruit blijkt dat CBD tot de oplossingen behoort.
Medicinale wiet is enorm veelzijdig. Maar wat veel mensen (nog) niet weten is dat cannabis ook botgezondheid bevordert en botziektes vermindert. Hoe dat zit lees je hier.
Britse onderzoekers trommelden 20 honden op die bang zijn in de auto, gaven ze CBD of een placebo en stuurden ze op pad met auto en baas. CBD blijkt dan bijzonder effectief in stressverlaging!
Het inzetten van cannabinoïden bij de behandeling van corona en long covid heeft genoeg potentie om verder onderzoek te rechtvaardigen, concluderen Canadese onderzoekers na een review.
In Duitsland concluderen onderzoekers dat het gebruik van medicinale cannabis er bij (chronisch) depressieve patiënten voor zorgt dat zij zich veel beter gaan voelen, zonder noemenswaardige bijwerkingen.
Wetenschappers claimen dat ze ontdekt hebben hoe het mechanisme in het brein werkt waardoor wiet eetlust opwekt, een vondst die ook voor de behandeling van kanker, anorexia en obesitas van belang kan zijn.
Jarenlang lijdt een Italiaanse man met de ziekte van Fabry aan hevige neuropathische pijnen. Geen enkele behandeling biedt verlichting, totdat medicinale cannabis - als laatste redmiddel - wordt uitgeprobeerd.
Mensen die lijden aan posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) en langdurig cannabis gebruiken, hebben minder ziekteverschijnselen dan mensen die geen wiet als medicijn gebruiken, blijkt uit deze studies.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die wiet gebruiken met gelijke gehaltes THC en CBD erin de werking van medicinale cannabis als het meest gunstig beoordelen - wellicht dankzij de 'demping' van THC-effecten door CBD.
Het aantal mensen dat lijdt aan de ziekte van Alzheimer zal de komende jaren alleen maar toenemen door met name de vergrijzing, vandaar dat wetenschappers nu geïnteresseerd zijn in de potentie van CBD als medicijn.
