(advertenties)
(advertentie)

Cannabinoïdereceptoren hebben invloed op ons dopamine-systeem in de hersenen, wat na de geboorte belangrijke verbindingen tot stand brengt. Dit wordt gesuggereerd middels een nieuwe studie met muizen en als we het naar mensen – en specifiek naar zwangere of pas bevallen moeders die cannabis gebruiken – doortrekken, betekent dit dat je wellicht THC doorgeeft en dat kan de ontwikkeling van het babybrein negatief beïnvloeden.

THC activeert CB1R-receptor en die beïnvloedt dopamine-systeem

Artsen waarschuwen dat het gebruik van cannabis tijdens de zwangerschap schadelijke effecten kan hebben op de ontwikkeling van een foetus. Dit komt doordat het bekend is dat de cannabinoïdereceptoren die door cannabis worden geactiveerd een directe invloed hebben op de ontwikkeling van de hersenen.

Echter, hebben wetenschappers van het McGovern Institute for Brain Research van MIT nu ontdekt dat deze cannabinoïdereceptoren ook na de geboorte een grote invloed hebben op de ontwikkeling van de hersenen.

In een online editie van eNeuro melden wetenschappers – onder leiding van McGovern-onderzoeker Ann Graybiel – dat muizen de cannabinoïdereceptor CB1R nodig hebben om verbindingen tot stand te brengen in het dopamine-systeem van de hersenen, welke kort na de geboorte vorm krijgt. De bevinding roept bezorgdheid op omdat cannabis gebruikende moeders de CB1R-activerende stof THC aan hun baby’s doorgeven wanneer ze borstvoeding geven. Dit zou de hersenontwikkeling kunnen belemmeren door de cannabinoïdesignalering te verstoren.

Wat doen geneesmiddelen – cannabis inbegrepen – met dopamine-circuits?

“Dit is een stevige verandering in een van de cruciale systemen in de hersenen – een belangrijke controller van onze dopamine”, zegt Graybiel, professor en faculteitslid bij de afdeling Hersen- en Cognitieve Wetenschappen. Dopamine oefent een krachtige invloed uit op onze motivaties en gedrag, en veranderingen in het dopamine-systeem dragen bij aan aandoeningen zoals van de ziekte van Parkinson of bijvoorbeeld verslaving.

Daarom zeggen de onderzoekers dat het van vitaal belang is om te begrijpen of blootstelling aan geneesmiddelen (zoals cannabis) na de geboorte, de ontwikkeling van dopamine-circuits in gevaar kan brengen.

Cannabinoïdereceptoren in de hersenen zijn belangrijke bemiddelaars van stemming, geheugen en pijn. Het laboratorium van Graybiel raakte geïnteresseerd in de CB1 receptoren, vanwege hun ontregeling bij de ziekte van Huntington en Parkinson. Aandoeningen die beiden het vermogen van de hersenen om bewegingen en andere functies te controleren, kunnen aantasten.

Of cannabis – met THC – gezond en veilig is voor de ontwikkeling van de hersenen van het pasgeboren kind is een vraag die wetenschappers graag beantwoord willen zien…

Hoe werkt dat eigenlijk in het brein, technisch gesproken?

Terwijl ze de verspreiding van de receptor in de hersenen onderzoeken, ontdekken ze dat CB1-receptoren in de volwassen muizen overvloedig aanwezig zijn in kleine compartimenten in het striatum die striosomen worden genoemd. De receptor is vooral geconcentreerd in de neuronen die striosomen verbinden met het dopamine rijk gebied in de hersenen – de substantia nigra genaamd – via structuren die door het team van Graybiel striosome-dendron boeketten genoemd worden.

Striosome-dendron boeketten zijn gemakkelijk over het hoofd te zien binnen het dicht verbonden netwerk van de hersenen. Maar wanneer de cellen waaruit de boeketten bestaan, worden gelabeld met een fluorescerend eiwit, worden ze zichtbaar. Hun uiterlijk is opvallend, zegt Jill Crittenden, een onderzoekswetenschapper in het laboratorium van Graybiel.

Striosomale neuronen vormen deze boeketten door in de substantia nigra te reiken, waarvan de cellen op hun beurt dopamine gebruiken om beweging, motivatie, leren en gewoontevorming te beïnvloeden. Clusters van dopamine-producerende neuronen vormen daar dendrieten (de vertakte uitlopers van een zenuwcel) die nauw verweven zijn met binnenkomende axonen van de striosomale neuronen. De resulterende structuren – waarvan de nauw verbonden cellen lijken op de gebundelde stengels van een bloemenboeket – brengen zoveel verbindingen tot stand, dat ze striosomale neuronen krachtige controle geven over de dopamine-signalering.

De eerste week is de belangrijkste week

Door de opkomst van deze zogenaamde boeketten bij pasgeboren muizen te volgen, heeft het team ontdekt dat ze zich in de eerste week na de geboorte vormen, een periode waarin striosomale neuronen de productie van CB1-receptoren opvoeren. Muizen die genetisch gemanipuleerd zijn waardoor zij CB1-receptoren kunnen missen, kunnen deze uitgebreide (maar geordende) boeketten echter niet maken. 

Zonder de receptor strekken vezels van striosomen zich uit tot in de substantia nigra, maar vormen ze niet de nauw met elkaar verweven “boeketstelen”, welke uitgebreide verbindingen met hun doelen vergemakkelijken. Deze ongeorganiseerde structuur wordt duidelijk zodra de boeketten in de hersenen van jonge dieren ontstaan, en blijven bestaan tot in de volwassenheid. “Die mooie, sterke vezels zijn er niet meer. Dit suggereert dat die zeer sterke controllers over het dopamine-systeem abnormaal functioneren, wanneer je de cannabinoïdesignalering verstoort”, zegt Crittenden. 

Ook na geboorte blijft cannabinoïdesysteem vorming hersencircuits aansturen

De vondst was een verrassing. Zonder in te zoomen op striosome-dendron boeketten zou het gemakkelijk zijn om de impact van CB1-receptoren op het dopamine-systeem te missen, volgens Crittenden. Bovendien, voegt ze eraan toe, waren eerdere onderzoeken naar de rol van de receptor bij de ontwikkeling, grotendeels gericht op de ontwikkeling van de foetus.

De nieuwe bevindingen laten zien dat het cannabinoïdesysteem na de geboorte de vorming van hersencircuits blijft aansturen.

Nu ze hebben aangetoond dat CB1-receptoren nodig zijn voor postnatale hersenontwikkeling, is het belangrijk om de gevolgen te bepalen van het verstoren van de cannabinoïdesignalering tijdens deze kritieke periode. Dit is inclusief de vraag of het doorgeven van THC aan een zogende baby invloed heeft op het dopamine-systeem van de hersenen…

[foto: Tatevosian Yana/Shutterstock]