De Mediwiet Bijsluiter • CBD in combinatie met andere medicijnen

Het verbod op cannabis brokkelt langzaam maar zeker af. Hierdoor ontdekken steeds meer patiënten, artsen en wetenschappers dat mediwiet tal van aandoeningen kan verlichten en/of genezen. Echter, we staan slechts aan het begin van de cannabisrevolutie en daarom zijn veel dingen nog niet zo goed geregeld. Zoals een bijsluiter bijvoorbeeld. Mediwietsite biedt uitkomst; in dit artikel kijken we naar CBD in combinatie met andere medicijnen.

In dit artikel hebben we een richtlijn opgesteld over de algemene veiligheid van CBD-gebruik in combinatie met andere medicijnen waarvan bekend is dat ze een interactie kunnen aangaan met deze niet-psychoactieve stof uit de cannabisplant. Maar laten we eerst kort kijken wat CBD precies is.

Wat is CBD?

Kort gezegd is CBD (afkorting van cannabidiol) een natuurlijk bestanddeel uit de cannabisplant. Het bestanddeel maakt onderdeel uit van een groep die we ‘fytocannabinoïden’ noemen. Hierbij staat ‘fyto’ voor plantaardig. Momenteel zijn er iets meer dan honderd van deze fytocannabinoïden geïdentificeerd. Maar de verwachting is dat er nog veel meer bestaan.

Wie zich in de wereld van cannabis gaat verdiepen, zal merken dat CBD en THC (een andere fytocannabinoïde) de twee hoofdrolspelers zijn bij het verklaren van de medicinale werking van wiet. THC is de psychoactieve stof met tal van medicinale eigenschappen. En sinds enkele jaren wordt er ook steeds meer duidelijk over dat andere veelzijdige bestanddeel: CBD.

Er zijn meerdere redenen dat CBD momenteel wereldwijd de aandacht trekt. De stof heeft minstens net zoveel medicinale waarde als THC, maar geen psychoactieve werking. Je wordt er dus niet high van; een bijwerking van mediwiet die veel patiënten als minder prettig ervaren.

MEER LEZEN: Wat is CBD eigenlijk?

Ondertussen kan je CBD gebruiken bij angst, stress, depressie, pijn, ontstekingen en nog veel meer. Een enorm veelzijdig medicijn dus, dat goed werkt tegen tal van aandoeningen en nagenoeg geen bijwerkingen kent. Niet gek dat sommigen het als wondermiddel zien. En dat is het misschien ook wel.

De populariteit van CBD stijgt daarom met de dag. Maar helaas zit er niet echt een bijsluiter bij CBD. Dat komt omdat cannabis nog steeds in een grijs gebied zit, omdat CBD nog zo’n nieuwe ontdekking is en omdat het niet als geneesmiddel mag worden verkocht.

Doe dus zelf onderzoek. Onder andere omdat CBD kan niet te allen tijden worden gebruikt. Een belangrijke factor is namelijk hoe CBD werkt in combinatie met andere medicijnen.

Daarover hebben wij alvast het een en ander voor je uitgezocht en die bevindingen vind je verderop in dit artikel.

Voor we verdergaan nog wel even dit. De informatie in dit artikel kan niet als medisch advies worden beschouwd. Alle gepresenteerde informatie is afkomstig uit betrouwbare bronnen. Maar omdat wetenschappelijk onderzoek naar de werking van cannabis nog maar net op gang is gekomen, weten we nog lang niet alles over de complexe moleculaire routes die CBD in ons lichaam aflegt. Wat we wel weten vind je hieronder.

CBD en andere medicijnen

Zoals met elk bestanddeel legt CBD bepaalde routes af in het menselijk lichaam. En daarbij bestaat het risico dat CBD zich anders zal gedragen en afwijkende effecten heeft als er ook andere bestanddelen in het spel zijn die dezelfde routes afleggen.

Met andere woorden: de effecten van CBD zullen variëren, afhankelijk van welke andere medicijnen je gebruikt. En ongeacht wat sommige bedrijven en artsen daarover zeggen, heeft CBD zeker interactie met andere medicijnen.

Het District of Columbia Department of Health (DCDOH) en de Amerikaanse Food and Drug Administration (zeg maar de voedsel- en geneesmiddelenautoriteit van de overheid) hebben rapporten openbaar gemaakt met betrekking tot de interacties van CBD met andere medicijnen.

De DCDOH heeft er bijvoorbeeld op gewezen dat CBD een krachtige remmer is van CYP3A4- en CYP2D6-enzymen. Dit betekent dat CBD de wijze waarop bepaalde medicijnen door het lichaam worden verwerkt kan beïnvloeden.

Met andere woorden, de concentraties medicijnen in het bloed kunnen gaan fluctueren als ze samen met CBD worden ingenomen. Dit geldt in ieder geval voor onderstaande medicijnen en ingrediënten van geneesmiddelen:

Macroliden: een klasse antibiotica die gewoonlijk wordt gebruikt voor luchtweg- en huidinfecties, seksueel overdraagbare aandoeningen en mycobacteriële infecties.

Calciumkanaalblokkers: cardiovasculaire medicijnen die bloedvaten ontspannen.

Benzodiazepines: kalmerings- en slaapmiddelen zoals valium, oxazepam, lorazepam.

Cyclosporine: een middel dat gewoonlijk wordt gebruikt om orgaanafstoting na transplantatie te voorkomen. Wordt ook vaak gebruikt bij de behandeling van psoriasis, reumatoïde artritis en andere auto-immuunziekten.

Sildenafil: viagra.

Antihistaminica: allergiemedicijnen zoals Allegra, Benadryl en Claritin.

Haloperidol: antipsychotische medicatie gebruikt bij de behandeling van schizofrenie.

Antiretrovirale middelen: medicijnen die HIV behandelen.

Antidepressiva: waaronder enkele SSRI’s, tricyclische antidepressiva en antipsychotica.

Bètablokkers: bloeddrukverlagende medicijnen.

Opioïden: inclusief codeïne en morfine.

Zoals je ziet is dit een hele lijst. Het is overigens niet zo dat de interacties tussen CBD en deze medicijnen perse slecht zijn. Deze lijst geeft alleen aan dat er interacties mogelijk zijn. Verderop lees je wat meer over de risico’s.

Verder staat het CYP3A4-enzym bekend om het metaboliseren van ongeveer 25% van alle geneesmiddelen. En dat verklaart waarom CBD-consumptie mogelijk een effect kan hebben op zoveel verschillende medicijnen.

Bovendien is het ook bekend dat de medicijnspiegel van sommige statines (cholesterolverlagers) stijgt na CBD-toediening, waarbij de DCDOH beweert dat de werking mogelijk wordt beïnvloed.

Ook is van CBD ook bekend dat het de niveaus van warfarine, een veel voorkomende bloedverdunner alsmede een epilepsiemedicijn bij kinderen, verhoogt.

CBD en andere medicijnen volgens de FDA

De FDA is een overheidsorgaan dat onder meer belast is met het beoordelen van medicijnen alvorens ze op de markt verschijnen. Recentelijk heeft de FDA Epidiolex goedgekeurd. Dit is een voorgeschreven CBD-medicijn tegen epilepsie bij kinderen.

Tijdens het proces van deze goedkeuring heeft de federale overheid van de Verenigde Staten ook documentatie uitgegeven over de mogelijke effecten van cannabidiol op andere medicijnen; documenten die uiteindelijk hebben geleid tot de bijsluiter van Epidiolex. Hierin staat dat dosisaanpassingen nodig kunnen zijn wanneer het samen met andere geneesmiddelen wordt ingenomen. En dan met name middelen die de volgende enzymen remmen of induceren:

CYP3A4, CYP2C19, UGT1A9, UGT2B7, CYP1A2, CYP2B6, CYP2C8, CYP2C9.

We realiseren ons dat deze letters en cijfers weinig zeggen. Daarom adviseren we een ieder om altijd met een arts te overleggen voordat CBD met andere medicijnen wordt gecombineerd. Ook al weten de meeste artsen hier waarschijnlijk net zoveel van als jijzelf; ga toch de dialoog aan. Dat stimuleert artsen om huiswerk te doen naar mediwiet. En doe ook altijd zelf onderzoek.

Het huidige FDA-rapport wijst er in ook op dat gelijktijdig gebruik van cannabidiol met een depressivum zoals kalmerings- en slaapmiddelen en alcohol “het risico op sedatie en slaperigheid” kan verhogen. En er kan een verhoging optreden van de aanmaak van bepaalde leverenzymen, bij inname samen met een natriumvalproaat. Dit is een middel in medicijnen die worden voorgeschreven bij hardnekkige epilepsie, bipolaire stoornis en migrainehoofdpijn.

Als je momenteel een van de bovenstaande medicijnen gebruikt en je afvraagt of het wel of niet veilig is om tegelijkertijd CBD in te nemen, overleg dan met je arts.

Cytochroom P450

Veel publicaties hebben ook melding gemaakt van het vermogen van CBD om de activiteit van cytochroom P450 (CYP)-enzymen te remmen.

Dit is een verzameling van 57 enzymen waarvan er 15 belangrijk zijn bij de afbraak van verschillende (lichaamsvreemde) stoffen. Denk aan medicijnen en toxinen, maar ook aan natuurlijke stoffen zoals THC en andere cannabinoïden.

Sommige natuurlijke stoffen kunnen de activiteit van een CYP-enzym remmen. Daardoor wordt een medicijn of andere natuurlijke stoffen die door dit enzym worden verwerkt, minder goed afgebroken. Hierdoor kan de hoeveelheid werkzame stoffen in het bloed stijgen waardoor het effect van het middel mogelijkerwijs verandert.

De werking van het P450 enzymsysteem verschilt per persoon. Dit is ook de reden dat niet iedereen hetzelfde reageert op een bepaalde dosis van een geneesmiddel of natuurlijke stof. Het tempo waarin een geneesmiddel of natuurlijke stof uit het lichaam wordt afgevoerd is immers bepalend voor de concentraties die aanwezig zijn in het bloed. En dat is vervolgens weer van invloed op het effect.

CBD kan medicijnafbraak remmen

CBD kan de P450 enzymen die verantwoordelijk zijn voor de afbraak van bepaalde, veelgebruikte geneesmiddelen en vrij verkrijgbare medicijnen remmen. Door het remmen van deze enzymen wordt de medicatie minder goed afgebroken. Ook kan de concentratie van het betreffende geneesmiddel in het bloed worden verhoogd.

Dit kan in sommige, gecontroleerde omstandigheden een voordeel zijn. Want er is dan minder nodig voor dezelfde werkzaamheid. Echter kan het onder niet-gecontroleerde omstandigheden mogelijk een gevaar opleveren omdat de concentratie van het geneesmiddel in het bloed te hoog wordt waardoor de kans op bijwerkingen toeneemt.

Dat gezegd hebbende, zijn er geen gevallen van overlijden of ziekenhuisopnames bekend als gevolg van negatieve interacties tussen CBD en andere medicijnen. Diverse experts, zoals Adrian Devitt-Lee, senior onderzoeksmedewerker bij CannaCraft, hebben erop gewezen dat zolang de dosis CBD laag is, er geen merkbaar effect zal zijn op de CYP-activiteit.

Maar goed, dat roept dan meteen de vraag op wat een lage dosis inhoudt. Welnu, dit is een grijs gebied. Een CBD-doses zo laag als 25 mg kan CYP-activiteiten blokkeren terwijl er ook resultaten zijn waargenomen waarbij 40 mg en meer geen blokkering veroorzaakte.

Belangrijke conclusie

Omdat CBD de enzymactiviteit kan beïnvloeden die verantwoordelijk is voor het verwerken van een aantal veel voorgeschreven en vrij verkrijgbare medicijnen, kan een op cannabis gebaseerde therapie leiden tot verhoogde of juist verlaagde niveaus van geneesmiddelconcentraties in het bloed. En dit kan een reeks aan bijwerkingen veroorzaken.

Daarom nogmaals het advies om CBD in combinatie met bovenstaande middelen altijd te overleggen met je huisarts.

Maar misschien nog belangrijker: luister altijd goed naar je eigen lichaam. Voelt het goed, dan is er waarschijnlijk niet zoveel aan de hand. Voelt het niet goed, dan is het ook niet goed.

Misschien nog belangrijker: luister altijd goed naar je eigen lichaam.

Al met al is er veel meer onderzoek nodig naar het gebruik van CBD met andere medicijnen. Talrijke studies hebben gewezen op de potentiële therapeutische voordelen van CBD, maar totdat artsen en onderzoekers de moleculaire activiteit en fysiologische routes van de verbindingen volledig begrijpen, moeten we toch wel enigszins voorzichtig zijn bij het gebruik van reguliere medicijnen in combinatie met alternatieve, natuurlijke middelen zoals CBD.

Toch is dit stuk absoluut niet bedoeld om paniek te zaaien. Talloze onderzoeken en vooral vele anekdotische bewijzen hebben aangetoond dat mensen doorgaans goed in staat zijn om erachter te komen hoe zij CBD het beste kunnen integreren in hun leven.

Bovendien is het ook de moeite waard om te benoemen dat diverse onderzoeken hebben aangetoond dat het gelijktijdige gebruik van CBD met voorgeschreven pijnstillers doorgaans zal leiden tot een verlaging van de dosering pijnstillers. En dat is natuurlijk geweldig nieuws. Zeker gezien de opioïde crisis die momenteel gaande is in de VS.

Kortom, wees voorzichtig als je andere medicijnen gebruikt en ook CBD wilt gaan gebruiken. Houd dit artikel in je achterhoofd en overleg met je arts.

[Openingsfoto: Shutterstock/Roxana Gonzalez]