(advertenties)
(advertentie)

Voor het eerst zal er onderzoek gedaan worden naar de invloed die op cannabis gebaseerde medicijnen kunnen hebben op agressieve hersenkanker (glioblastoom). De studie krijgt groen licht in maar liefst vijftien Britse ziekenhuizen. De onderzoeksresultaten zouden – indien ze gunstig uitpakken – het leven van veel patiënten met deze aandoening drastisch kunnen veranderen.

Sativex als aanvulling op chemotherapie

De studie start begin 2022 met 230 patiënten die onder behandeling staan in de vijftien betrokken ziekenhuizen. De deelnemers met agressieve hersenkanker zullen behandeld gaan worden met een op cannabis gebaseerd medicijn. Wanneer blijkt dat dit medicijn werkt, zou er voor het eerst in tien jaar een extra behandelmethode voor hersenkanker toegevoegd kunnen worden.

De Brain Tumor Charity haalde £400.000 op om te investeren in de driejarige studie. Tijdens het onderzoek wordt de chemotherapiebehandeling van glioblastoom-patiënten aangevuld met Sativex – een orale spray die cannabinoïden bevat.

Deskundigen van de Universiteit in Leeds zullen bekijken of de toevoeging van het medicijn invloed heeft op de levensduur van mensen met de diagnose kanker. 

Doelstellingen van het onderzoek

Professor Susan Short, hoofdonderzoeker en een expert in klinische oncologie en neuro-oncologie aan de Universiteit van Leeds, zegt dat cannabinoïden reeds bewezen positieve effecten in de hersenen hebben. Het onderzoek zal uitwijzen of cannabinoïden ook in staat zijn om de meest voorkomende – en tevens agressieve – vorm van hersenkanker te behandelen. 

Elk jaar worden in Engeland ongeveer 2.200 mensen gediagnosticeerd met glioblastoom. Zelfs na een intensieve behandeling komen bijna alle glioblastomen terug, en de gemiddelde overlevingskansen zijn slecht. Meestal overlijden deze mensen 12 tot 18 maanden na diagnose.

De studie – genaamd ARISTOCRAT – zal bepalen of het toevoegen van Sativex aan chemotherapie het leven van de patiënten verlengt, de progressie van hun ziekte vertraagt of in ieder geval de kwaliteit van leven verbetert. Sativex is een mondspray en bevat cannabinoïden zoals THC en CBD. 

Eerder onderzoek

Laboratoriumstudies suggereren dat deze cannabinoïden de groei van hersentumorcellen kunnen verminderen. Ze zouden de bloedtoevoer naar tumoren kunnen verstoren. Maar klinisch bewijs van dit effect is tot nu toe beperkt. 

Uit een fase 1 onderzoek eerder dit jaar, blijkt dat er na een jaar meer patiënten in leven zijn in vergelijking met de groep die een placebo behandeling krijgt. Helaas is de studie – waarbij slechts 27 patiënten betrokken zijn – te klein om te bevestigen dat de behandeling de overlevingskansen daadwerkelijk verhoogt. 

GW Pharmaceuticals is vooral bekend van Sativex. Een orale spray die in veel landen gebruikt mag worden tegen aandoeningen als bijvoorbeeld MS

De tweede fase van het onderzoek

Ziekenhuizen, waaronder Leeds General Infirmary, Guy’s en St Thomas’ in Londen en Queen Elizabeth Hospital in Birmingham zullen deelnemers werven voor de tweede fase van de proef. Tweederde van de patiënten zal de huidige standaard chemotherapiebehandeling gaan krijgen, genaamd temozolomide en daarnaast Sativex. Eenderde krijgt naast temozolomide een placebo-spray.

Iedere deelnemer wordt gevraagd om tot twaalf verstuivingen per dag van de Sativex of het placebo toe te dienen. De deelnemers krijgen elke vier weken een vervolgafspraak, elke acht weken bloedonderzoek en MRI-scans en vullen regelmatig vragenlijsten in over de kwaliteit van hun leven. 

Als de studie succesvol is, zou Sativex een van de eerste toevoegingen kunnen zijn aan de behandeling voor glioblastoom-patiënten sinds chemotherapie met temozolomide in 2007. 

‘Behandeling glioblastomen een enorme uitdaging’

Sativex heeft momenteel een vergunning in het VK voor mensen die lijden aan spierspasticiteit, die verband houdt met multiple sclerose. Het wordt ingezet bij die patiënten waarbij de spasticiteit niet afneemt met andere behandelingen. 

Professor Short: “De behandeling van glioblastomen blijft een enorme uitdaging. Zelfs met chirurgie, radiotherapie en chemotherapie groeien bijna al deze hersentumoren binnen een jaar terug, en helaas zijn er maar weinig opties voor patiënten als dit eenmaal gebeurt. Cannabinoïden hebben goed beschreven effecten in de hersenen en er is al heel lang veel belangstelling voor het gebruik ervan bij verschillende vormen van kanker.

“Van glioblastoma-hersentumoren is aangetoond dat ze receptoren voor cannabinoïden op hun celoppervlak hebben. Laboratoriumonderzoeken op glioblastomacellen hebben aangetoond dat deze geneesmiddelen de tumorgroei kunnen vertragen en bijzonder goed werken bij gelijktijdig gebruik van temozolomide.”

Deze studie moet echte antwoorden op gaan leveren

De professor is verheugd over het feit dat ze nu op het punt zijn dat ze een goed opgezet onderzoek kunnen uitvoeren. Een studie die het antwoord zal geven op de vraag of deze middelen kunnen helpen bij de behandeling van de meest agressieve vorm van hersenkanker.

Dr. David Jenkinson, interim-directeur van de Brain Tumor Charity, zegt: “We weten dat er al geruime tijd grote belangstelling bestaat onder zowel patiënten als onderzoekers voor de mogelijke rol die cannabinoïden kunnen spelen bij de behandeling van glioblastomen. We zijn dan ook erg enthousiast dat deze eerste studie ter wereld hier in het VK zou kunnen helpen om deze antwoorden sneller te verkrijgen. We zijn Leeds Hospitals Charity en zoveel anderen over de hele wereld enorm dankbaar dat ze ons helpen deze studie mogelijk te maken.”

De financieringscampagne werd gesteund door Olympiër Tom Daley, wiens vader in 2011 op 40-jarige leeftijd stierf aan een hersentumor…

[openingsbeeld: Shidlovski/Shutterstock]